ΙΣΤΟΡΙΚΟ

2003

Η Αρχειακή Υπηρεσία Δήμου Αθηναίων συστάθηκε το 2003 με εισήγηση της τότε Αντιδημάρχου Καλλιόπης Μπουρδάρα (υπ' αρ. 129416/2003 απόφαση Δημάρχου Ντόρας Μπακογιάννη “περί ιδρύσεως αρχειακής υπηρεσίας”). Αφορμή στάθηκε ο εντοπισμός των Πρακτικών του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας του 19ου αιώνα, υλικό που βρέθηκε σε κακή κατάσταση στα υπόγεια του Δημαρχιακού Μεγάρου. Ακολούθως, ορίστηκε Εποπτικό Συμβούλιο προκειμένου να συνδράμει την αρχειακή υπηρεσία στα πρώτα της βήματα (υπ'αρ. 129417/02-10-2003 απόφαση Δημάρχου). Μέλη του ήταν οι:

1. Καλλιόπη (Κέλλυ) Μπουρδάρα, Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών – Αντιδήμαρχος Δημοσίων Σχέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας
2. Νικόλαος Καραπιδάκης, Καθηγητής Ιστορικού Τμήματος Ιονίου Πανεπιστημίου
3. Δημήτριος Αποστολόπουλος, Δ/ντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
4. Νικόλαος Παντελάκης Αρχειονόμος Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος
5. Εμμανουήλ Βασιλάκης, Δημοσιογράφος
6. Ευγενία Κεφαλληναίου, Δ/ντρια Εθνικής Βιβλιοθήκης

Το Αρχείο στεγάστηκε στον πρώτο όροφο του κτηρίου επί των οδών Ηπείρου 70 & Λιοσίων. Τα στελέχη του επιμορφώθηκαν σχετικά στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας.

2005

Oι αρμοδιότητες του Εποπτικού Συμβουλίου μεταγράφηκαν ως αρμοδιότητες του Ιστορικού Αρχείου, αυτόνομου τμήματος, υπαγόμενου στο Γραφείο Δημάρχου (τροποποίηση Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας Δήμου Αθηναίων, ΦΕΚ Β' 1828/ 23-12-2005). Την εποχή εκείνη δόθηκε προτεραιότητα στην μικροφωτογράφηση των Πρακτικών του Δημοτικού Συμβουλίου 1841-1900, που αποτέλεσε και την πρώτη συλλογή.

2007

Επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη, επικεφαλής του Ιστορικού Αρχείου τέθηκε ο δημοτικός σύμβουλος και Αντιδήμαρχος Ελευθέριος Σκιαδάς. Συλλέχθηκαν μικροφίλμ του τέως Τμήματος Μικροφωτογράφησης Δήμου Αθηναίων και ξεκίνησε η αποδελτίωση των Πρακτικών Δημοτικού Συμβουλίου 1841-1900 από ομάδα φοιτητών. Παράλληλα, επανεκδόθηκε το ιστορικό λεύκωμα ΑΘΗΝΑΙ (ΑΤΗΕΝ, 1888) και προωθήθηκαν συνεργασίες με άλλους φορείς.

2012 – 2019

Επί δημαρχίας Γιώργου Καμίνη, την εποπτεία του Τμήματος Δημοτικού και Ιστορικού Αρχείου άσκησαν διαδοχικά οι Αντιδήμαρχοι Φώτης Προβατάς (2013-2015) και Αμαλία Ζέπου (2015-2019).

Με τον Ο.Ε.Υ. 2012 (ΦΕΚ Β΄58/25-01-2012) το Αρχείο εντάχθηκε στη Δ/νση Αποκέντρωσης και Διοίκησης ως Τμήμα Δημοτικού & Ιστορικού Αρχείου και απέκτησε αρμοδιότητες προς δύο αλληλοσυμπληρούμενους άξονες: το δημοτικό αρχείο (τρέχον αρχείο των υπηρεσιών) και το ιστορικό αρχείο (συλλογές). Παρόμοια οργανωτική δομή διατηρεί και στον νέο Ο.Ε.Υ. (ΦΕΚ Β' 5713/19-12-2018).

Στο πλαίσιο αυτό διατύπωσε την αρχειακή πολιτική του δήμου Αθηναίων, συγκρότησε δίκτυο υπαλλήλων συνδέσμων στο πρότυπο των Γ.Α.Κ. και, κατά προτεραιότητα, σχεδίασε και επιμελήθηκε τη χαρτογράφηση του αρχειακού υλικού στις δημοτικές υπηρεσίες, δράση που υλοποίησαν τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (Α.Σ.Κ.Ι.). Ακόμα, ανέλαβε πρωτοβουλία για τη διάσωση και πρόσκτηση τεκμηρίων, τη συγκρότηση αρχειακών ενοτήτων και τη σύνταξη εργαλείων έρευνας.

2019 - σήμερα

Επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Π. Μπακογιάννη, αντιδήμαρχος του Ιστορικού Αρχείου ανέλαβε ο αναπληρωτής δημάρχου Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς, ο οποίος, ήδη από τα πρώτα έτη δράσης του στην τοπική αυτοδιοίκηση, είχε δείξει ενεργό ενδιαφέρον και είχε αναλάβει πρωτοβουλίες για τη δημιουργία του Ιστορικού Αρχείου του Δήμου της Αθήνας. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, είχε διατελέσει επικεφαλής του τμήματος επί δημαρχιακής θητείας Νικήτα Κακλαμάνη.

Το Ιστορικό Αρχείο επιδιώκει συνεργασίες και αναπτύσσει εξωστρεφή δραστηριότητα, προβάλλοντας την τοπική ιστορία και την ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης ως νέα πεδία έρευνας. Μέλημα του είναι η διάσωση των τεκμηρίων και η διάθεση τους στην έρευνα. Ακόμα, η τεκμηρίωση και η οργάνωσή τους σε συλλογές, ως επιμέρους ενότητες ενός ιδιαίτερου αφηγήματος: της ιστορίας του δήμου και κατ’ επέκταση της πόλης της Αθήνας.