Πολύπλευρη παρέμβαση για την ανασυγκρότηση του κέντρου της Αθήνας, με άξονα την οδό Πανεπιστημίου, διοργανώνει το Ίδρυμα Ωνάση, χρηματοδοτώντας και διοργανώνοντας σχετικό ευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ,με τίτλο «Re-think-Athens».
Το έργο «Re-think-Athens» εκτείνεται από τη λεωφόρο Αμαλίας έως την οδό Πατησίων, έχει ως άξονα την οδό Πανεπιστημίου και κορυφώνεται σε μια νέα πλατεία Ομονοίας. Με στόχο τη βιώσιμη κινητικότητα, το έργο περιλαμβάνει την προέκταση του τραμ, επιτρέπει την παρόδια εξυπηρέτηση με Ι.Χ. και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ενώ το κέντρο της πόλης γίνεται εξαιρετικά φιλικό στον πεζό και στο ποδήλατο. Η υλοποίηση του έργου αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2015 ενώ η χρηματοδότησή του θα γίνει από ευρωπαϊκούς πόρους σχεδιασμένους για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών πόλεων και την ένταξή τους σε δίκτυα και πολιτισμικούς γαλαξίες.
Στη παρουσίαση της εκδήλωσης «Re-think-Athens- Ξανασκέψου την Αθήνα», στο Ίδρυμα Ωνάση, μίλησε ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης, ο οποίος εξήρε την πρωτοβουλία και αναφέρθηκε στις δράσεις και τα έργα του Δήμου Αθηναίων που στοχεύουν στην ανασυγκρότηση της Αθήνας.
Χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ σήμερα μαζί σας, προσκεκλημένοι όλοι μας ενός ιδρύματος που έχει προσφέρει, αλλά και συνεχίζει να προσφέρει, πολλά στην ελληνική κοινωνία. Είναι σημαντικό, ιδίως αυτή την εποχή, να εκδηλώνονται συνεργασίες μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων, για την πραγματοποίηση σημαντικών έργων και υποδομών. Εκ μέρους του Δήμου Αθηναίων, επιτρέψτε μου λοιπόν να εκφράσω τις ευχαριστίες του στην Κυβέρνηση, καθώς και στο Ίδρυμα Ωνάση.
Όλοι γνωρίζουμε ότι η αναζωογόνηση του ευρύτερου εμπορικού και ιστορικού κέντρου της Αθήνας είναι σήμερα επιτακτικότερη από ποτέ. Η χώρα μας δεν θα καταφέρει να ξεπεράσει την πολύπλευρη κρίση που βιώνει, εάν συγχρόνως δεν αναταχθεί και η πρωτεύουσά της, η Αθήνα.
Ο Δήμος Αθηναίων, από την πλευρά του, έχει αρχίσει να εκπονεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για την αναζωογόνηση του ευρύτερου ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Το πρώτο σχέδιο του προγράμματος αυτού το παρουσιάσαμε στους οικονομικούς φορείς της πόλης πριν από ενάμιση μήνα
Το σχέδιό μας επιδιώκουμε να είναι :
*Πολυθεματικό ως προς τους στόχους και ως τις δράσεις,
*ταυτόχρονα όμως ρεαλιστικό και αποτελεσματικό
*Καθώς θα ενσωματώνει και θα συντονίζει διαφορετικές προσπάθειες και επιμέρους προγράμματα: του Δήμου, των οικονομικών φορέων της πόλης, αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας των πολιτών,
*Θα εξασφαλίζει το ευρύτερο δυνατό μέτωπο συναινέσεων
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο είναι ευπρόσδεκτη η ιδέα ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για το κέντρο της πόλης. Το γεγονός ότι επιλέγεται η οδός Πανεπιστημίου ενισχύει τη σημασία και δυναμικότητα του βασικού αυτού άξονα της πόλης. Να θυμηθούμε ότι ο άξονας αυτός είχε εξαρχής προσδιοριστεί από τους Κλεάνθη και Schaubert το 1832. Το βασικό αυτό συστατικό της πρότασης πρέπει, συνεπώς, να εξεταστεί διεξοδικά και ώστε η παρέμβαση να είναι επιτυχής.
Ένα από τα βασικά συστατικά της παρέμβασης είναι οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, οι οποίες θα επιφέρουν, όπως είναι προφανές, αλλαγές στη λειτουργία, συνεπώς και στον χαρακτήρα της Πανεπιστημίου.
Η διαρρύθμιση αυτή θα επιβαρύνει σημαντικά της γειτονικές οδούς, που θα επωμιστούν την εξυπηρέτηση της κυκλοφορίας των οχημάτων. Συνεπώς η παρέμβαση θα πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα αναβάθμισης τόσο των γειτονικών οδών στη διαχείριση του αυξημένου φόρτου οχημάτων, όσο και των βασικών οδικών αξόνων στη περίμετρο του κέντρου της πόλης.
Η αποθάρρυνση της διαμπερούς διέλευσης από το κέντρο της πόλης, προϋποθέτει την αναβάθμιση των υποδομών περιμετρικά του κέντρου, ώστε να ενισχυθεί η χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ).
Συνεπώς, η πρόταση για επέκταση της γραμμής του τραμ μέχρι την πλατεία Αιγύπτου αρχικά και μέχρι τα Πατήσια σε επόμενη φάση είναι επιβεβλημένη. Αποτελεί λογική συνέχεια του έργου. Αλλά και η πρόβλεψη για δημιουργία ποδηλατόδρομου κατά μήκος της Πανεπιστημίου είναι θετική τόσο από άποψη βιώσιμης μετακίνησης, όσο και εναλλακτικής πρόσβασης στο κέντρο.
Από πολεοδομική άποψη και από πλευράς οργάνωσης της πόλης, η παρέμβαση αλλάζει σημαντικά ένα μεγάλο κομμάτι του κέντρου της πόλης: ενισχύει σημαντικά την δυναμική των πλατειών Συντάγματος και Ομονοίας και ενοποιεί έναν ευρύ κοινόχρηστο χώρο.
Πρέπει, συνεπώς, να συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι πολλοί τέτοιοι χώροι της πόλης δεν χρησιμοποιούνται επαρκώς για λόγους που έχουν να κάνουν με την πίεση στην οικονομική δραστηριότητα, με την έξοδο της κατοικίας και την αλλοίωση της πληθυσμιακής σύνθεσης, με την υπερσυγκέντρωση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, με την περιβαλλοντική υποβάθμιση και κυρίως με την εγκληματικότητα, την εν γένει παραβατικότητα και την ανασφάλεια που δυστυχώς επικρατεί, ελπίζω όχι για πολύ ακόμη, σε πολλές γειτονιές της πόλης.
Λαμβάνοντας υπόψη τις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες του κέντρου της πόλης, επιβάλλεται ο σχεδιασμός της παρέμβασης αυτής να αποτρέψει περαιτέρω όξυνση των σημερινών προβλημάτων. Πρέπει, συνεπώς, να εξασφαλιστεί ότι η δημιουργία ενός τέτοιου μεγέθους κοινόχρηστου χώρου δεν θα αποτελέσει πρόσφορο έδαφος για την εξάπλωση των κοινωνικών ομάδων των τοξικοεξαρτημένων, των παράνομων μεταναστών και του παραεμπορίου. Αυτό μπορεί μεν εν μέρει να ενισχυθεί από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, απαιτεί όμως και μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα και αστυνόμευσης.
Επίσης, η παρέμβαση πρέπει να συνοδεύεται και από πολεοδομικά εργαλεία που θα ενισχύσουν τις μεικτές χρήσεις κατά μήκος του άξονα, χωρίς βέβαια να διαταράσσουν τη σημερινή υπόσταση σημαντικότατων μνημείων και τοποσήμων κατά μήκος της Πανεπιστημίου. Η ενίσχυση της πολεοδομικής σημασίας του άξονα θα εξασφαλιστεί με την μείξη των διαφόρων χρήσεων γης σε οριζόντια αλλά και σε κάθετη ανάπτυξη, ενισχύοντας την προσέλκυση των χρηστών και πολιτών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Οι παρούσες οικονομικές συνθήκες του κέντρου, όπως προκύπτει και από το σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα του ΕΜΠ («Μεταλλασσόμενοι Χαρακτήρες και Πολιτικές στα κέντρα πόλης Αθήνας και Πειραιά»), αναδεικνύουν ένα σημαντικό κτηριακό απόθεμα, που είναι είτε εγκαταλελειμμένο, είτε κενό. Το κτηριακό αυτό απόθεμα πρέπει να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο ανασυγκρότησης του κέντρου με άξονα την Πανεπιστημίου. Επιπλέον, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις πρέπει να λειτουργήσουν συμπληρωματικά με τις γειτονικές περιοχές και το εμπορικό κέντρο, και όχι ανταγωνιστικά σε μία εποχή επιδείνωσης της οικονομικής κρίσης.
Για τον Δήμο Αθηναίων, η οικονομική επανεκκίνηση του ευρύτερου ιστορικού και εμπορικού κέντρου της πρωτεύουσας με τη διάχυση όλων των θετικών επιπτώσεων σε ολόκληρη της πόλη, η αποκατάσταση συνθηκών ασφάλειας και νομιμότητας, η ανάκτηση της κοινωνικής συνοχής και ισορροπίας, είναι πρωταρχικής σημασίας, αποτελεί το κύριο μέλημά μας και η μεγάλη πρόκληση που καθημερινά αντιμετωπίζουμε.
Πάντως κανένα σχέδιο στην Αθήνα δεν θα μπορέσει να πετύχει, αν δεν λυθεί το ζήτημα της ασφάλειας και της παράνομης μετανάστευσης.
Η Αθήνα έχει πολλές αναξιοποίητες δυνάμεις και δυνατότητες και είναι καθήκον όλων μας, κυρίως εκείνων που υπηρετούν δημόσιους θεσμούς, να τις αναδείξουμε.
