Ομιλία δημάρχου Αθηναίων κ. Γιώργου Καμίνη, στην εκδήλωση, για την ημέρα μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Ηρώων και Μαρτύρων.
Η πρόσκλησή σας στις εκδηλώσεις για την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Ηρώων και Μαρτύρων, αποτελεί τιμή για τον Δήμο της Αθήνας, αλλά και για μένα προσωπικά. Βρίσκομαι, και φέτος, εδώ μαζί σας, αυτή τη μέρα μνήμης, αλλά και στοχασμού, με ιδιαίτερη συγκίνηση, αλλά και επίγνωση, για τις ολέθριες συνέπειες της λήθης στην ιστορία.
Στην Ελλάδα, η ύπαρξη εβραϊκών κοινοτήτων χρονολογείται από την αρχαιότητα, και ο Εβραϊσμός αποτέλεσε δομική συνιστώσα της ιστορίας μας. Η εξόντωση 65.000 Ελλήνων Εβραίων, μέσα στη δίνη του Δεύτερου παγκόσμιου Πολέμου, αποτέλεσε για την χώρα μας, μια ανθρωπιστική τραγωδία, που άφησε πίσω της, βαθιά πληγή, μαζί με το οδυνηρό, αναπάντητο, παγκόσμιο, ερώτημα που σφράγισε τον 20ο αιώνα: Πώς επέτρεψε η ανθρωπότητα, το αδιανόητο γεγονός του Ολοκαυτώματος;
Πώς τόσα πρόσωπα έγιναν αριθμοί; Για να θυμηθούμε τον Θεσσαλονικιό ποιητή, Μανόλη Αναγνωστάκη.
Κυρίες και κύριοι – Η Ευρώπη βιώνει, καθώς γνωρίζουμε και παρακολουθούμε, μια δύσκολη περίοδο, ανακατατάξεων ∙ η Ελλάδα περνά από Συμπληγάδες : μεταπολεμικές σταθερές και δικαιώματα που διασφάλιζαν την αξιοπρεπή διαβίωση των πολιτών, στο πλαίσιο της δημοκρατικής μας κοινωνίας, διακυβεύονται και κλυδωνίζονται. Ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι ή επιχείρημα, για την αναβίωση κλίματος μισαλλοδοξίας, φανατισμού, ξενοφοβίας, βίας, ρατσισμού ή αντισημιτισμού. Οι κοινωνίες, οι κυβερνήσεις, η τοπική αυτοδιοίκηση – με πρώτο το Δήμο της Αθήνας - πρέπει να αντιδράσουν, να αντιδρούμε άμεσα, να καταδικάζουμε απερίφραστα, να μην αφήνουμε περιθώρια στην ανοχή. Ειδάλλως, κινδυνεύουμε να αποδειχθούμε ανιστόρητοι, ή και – το χειρότερο - να αναγκασθούμε, μπροστά σε απευκταίες εξελίξεις, να απαντήσουμε αρνητικά, στο κεντρικό ερώτημα της φετινής σας εκδήλωσης : «Η Ιστορία Διδάσκει;»
Η Ιστορία πρέπει να διδάσκει, αλλά και να διδάσκεται στα σχολεία και τα άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με τρόπο ουσιαστικό, όσο ανυπόφορη κι αν είναι η αλήθεια, ορισμένες φορές. Η μνήμη του Ολοκαυτώματος, η μνήμη της γενοκτονίας των Εβραίων, στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, είναι – όπως έχει γραφεί – μια δύσκολη μνήμη. Μια μνήμη που πάλεψε στα μεταπολεμικά χρόνια με σιωπές και αποσιωπήσεις.
Μια μνήμη, που σήμερα, περισσότερο από ποτέ, στα ιστορικά της συμφραζόμενα αλλά και στη παραδειγματική της, πλέον διάσταση, πρέπει να μας διδάσκει και να μας κινητοποιεί. Η γενοκτονία των Εβραίων, στην Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη, δεν ήταν έγκλημα μόνον κατά των Εβραίων, αλλά κατά της ανθρωπότητας ολόκληρης.
Εμείς σήμερα, έχουμε χρέος να θυμόμαστε, να στοχαζόμαστε και να επαγρυπνούμε. Να μην δείξουμε την παραμικρή ανοχή στη βαρβαρότητα του οποιουδήποτε σύγχρονου ρατσισμού, να εμποδίσουμε, όπως είπε και ο αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα- τον δρόμο κάθε τυράννου. Για εμάς, μια τέτοια στάση αποτελεί ηθική και πολιτική δέσμευση. Προϋπόθεση, επίσης, για τους δεσμούς φιλίας και αμοιβαίας εκτίμησης, που μας συνδέουν, με τρόπο γόνιμο και δημιουργικό, στο παρόν.
