Ομιλία δημάρχου Αθηναίων κ. Γιώργου Καμίνη στο συνέδριο της «INTERNATIONAL HERALD TRIBUNE», με τη στήριξη της εφημερίδας «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», με θέμα “Democracy under pressure” που πραγματοποιείται στη Στοά του Αττάλου Αρχαία Αγορά.
Κύριε πρωθυπουργέ,
κύριοι Υπουργοί,
κυρίες και κύριοι …
Σας καλωσορίζω στην Αθήνα σήμερα, διεθνή ημέρα της Δημοκρατίας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα και κυρίως στην πόλη μας, την Αθήνα, βρεθήκαμε, μέσα σε όλα, αντιμέτωποι με την πιο σκληρή και επικίνδυνη όψη της οικονομικής κρίσης, που είναι συν τοις άλλοις και κρίση πολιτικής νομιμοποίησης. Το πολιτικό μας σύστημα, αυτό που επί τέσσερις σχεδόν δεκαετίες έδινε συμπαγείς και σταθερές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες στη χώρα, είναι σήμερα κατακερματισμένο. Πρόκειται για μια αιφνίδια διασπορά της πολιτικής ισχύος και μάλιστα σε συνθήκες μεγάλων διεθνών ανακατατάξεων. Για μια αυθεντική κατάσταση ανάγκης που μας καλεί να συνειδητοποιήσουμε, και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία δεν ευδοκιμεί σε συνθήκες ακραίας πόλωσης και πολλές φορές βιαιας αντιπαράθεσης. ‘Οτι το ζητούμενο της δημοκρατικής αντιπαράθεσης, όσο έντονη και αν είναι αυτή, είναι η κατάκτηση με επιχειρήματα της πλειοψηφίας, όχι ο αφανισμός του πολιτικού αντίπαλου.
Πολλοί θα συμφωνήσουν ότι η συγκεκριμένη κρίση αντιπροσώπευσης είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, όταν η δημοκρατία μας είχε εκπέσει σε μια ανούσια υπόσχεση αέναης ευημερίας, χωρίς να υπερασπιζόμαστε εμπράκτως και με συνέπεια την ουσία της, τα μεγάλα της διακυβεύματα. ‘Ετσι, μόλις ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση, είμασταν έτοιμοι να υπερασπιστούμε μόνο την υπόσχεση και όχι το διακύβευμα. Γι’ αυτό και αφήσαμε ανοιχτό το πεδίο στη δημαγωγία και τον λαϊκισμό.
Θα πει κάποιος ότι αυτές είναι θεωρητικές διαπιστώσεις. Θ’ απαντήσω με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι είναι θέσεις πολιτικές, που μπορούν να αποτελέσουν τον κεντρικό άξονα ενός “οδικού χάρτη” εξόδου από τη σημερινή κατάσταση.
Κυρίες και κύριοι,
Στην Αθήνα ζήσαμε και ζούμε, συχνά με δραματικό τρόπο, τις συνέπειες της κρίσης. Ταυτόχρονα όμως είμαστε η πύλη της Ευρώπης στις παγκόσμιες ροές και μετακινήσεις.
Καλούμαστε να αναγεννήσουμε την πατρίδα μας, μέσα από τους υπάρχοντες θεσμούς και με το ίδιο κατά βάση πολιτικό προσωπικό που πρωταγωνίστησε τα τελευταία σαράντα χρόνια. Δείχνει αντιφατικό, αλλά πιστέψτε με, δεν είναι. Γιατί δεν μιλάω για τη δημοκρατία έτσι όπως τη βιώσαμε μέχρι σήμερα, αλλά για μια πολιτική διαδικασία, που στην πραγματικότητα δεν θα είναι νέα, αλλά απλώς διαφορετική. Αναφέρομαι στην μεγάλη επιστροφή της δημοκρατίας. Σε ένα περιβάλλον, όμως, που εν τω μεταξύ άλλαξε ριζικά. Γιατί έχουμε μπεί, πλησίστιοι πια, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Μεταβαίνουμε, με ραγδαίους ρυθμούς, από τις καθετοποιημένες ιεραρχίες στα δίκτυα, στα οποία η συμμετοχή του κάθε ανθρώπου είναι πολυδιάστατη : Μπορεί να είναι καθολική ή επιλεκτική, επώνυμη ή ανώνυμη, συλλογική ή ατομική, διάχυτη ή στοχευμένη, τυποποιημένη ή άτυπη. Πιστέψτε με, αξίζει να διαπιστώσουμε σ’ αυτόν ακριβώς τον τόπο που βρισκόμαστε, ότι η θεμελιώδης αξία της αθηναϊκής δημοκρατίας του 5ου αιώνα, η αποθέωση του εξατομικευμένου ανθρώπου ως μιας ελεύθερης, αυτόνομης οντότητας, επανέρχεται στις μέρες μας μέσα από τον παγκόσμιο ιστό και την τεχνολογική επανάσταση.
Μέσα σ’ αυτές τις ραγδαίες αλλαγές, τα μεγάλα διακυβεύματα της δημοκρατίας παραμένουν. Η προάσπιση της ισότητας, πρωτίστως ως προστασία των αδυνάτων, η κατοχύρωση της ατομικής ελευθερίας, ως δυνατότητα του καθενός να σχεδιάσει και να ακολουθήσει απερίσπαστος το δικό του σχέδιο ζωής. Η ανοχή απέναντι στη διαφορετικότητα. Η έντονη μεν, αλλά πάντως ειρηνική πολιτική αντιπαράθεση. Η διαφάνεια, που προάγει την ουσιαστική συμμετοχή του πολίτη στα κοινά και, παράλληλα, αντιμάχεται τη διαφθορά. Και πολλά άλλα. Κάποια από αυτά πρέπει να τα ανακαλύψουμε εξ αρχής. Αλλά να τα ξαναβρούμε, γιατί τα χάσαμε καθ’ οδόν.
Έχοντας όλα αυτά υπόψη, αναλάβαμε, από την αρχή της θητείας μας, ένα μεγάλο μεταρρυθμιστικό εγχείρημα στον Δήμο της Αθήνας. Εγχείρημα που δεν περιορίζεται στα όρια μιας οικονομικής εξυγίανσης, αλλά συγκροτεί μια πολιτική πρόταση για την αναγέννηση αυτής της μεγάλης και ιστορικής πόλης, που σήμερα φέρει εμφανή τα τραύματά της. Οικονομική εξυγίανση, διοικητική μεταρρύθμιση με έμφαση στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, κοινωνική πολιτική για τη στήριξη των απόρων και νεόπτωχων. Ανάπτυξη του τουρισμού και της επιχειρηματικότητας. Διαφάνεια στη λειτουργία του Δήμου και στις συναλλαγές του με τον πολίτη. Σε διάστημα λιγότερο από τρία χρόνια έχουμε ρίξει τα θεμέλια για τον νέο Δήμο και βλέπουμε τους πρώτους καρπούς αυτής της προσπάθειας.
Κυρίες και κύριοι,
Ζούμε σε μια χώρα, στην οποία έχουν εκλείψει οι βεβαιότητες και όπου τα ερωτήματα που τίθενται είναι περισσότερα από τις διαθέσιμες απαντήσεις. Τις απαντήσεις στο πλήθος αυτών των ερωτημάτων, που θέτει η κοινωνία των πολιτών, οι κοινωνικά αποκλεισμένοι, αλλά σήμερα πια και οι πολίτες της Ευρώπης στο σύνολό τους, σε αυτά προσπαθούμε να δώσουμε τη δική μας απάντηση, μέσα από ένα έμπρακτο παράδειγμα του πώς ασκείται η δημοκρατική εξουσία στα δύσκολα, σε συνθήκες ολόπλευρης κρίσης.
Η απάντηση της Αθήνας είναι: αναζήτηση μεγάλων συναινέσεων για λύσεις στα μεγάλα προβλήματα, απομόνωση των άκρων και συνεργασίες με πολιτικές δυνάμεις που πιστεύουν και στις μεταρρυθμίσεις και στη δημοκρατία.
Γιατί η βία δεν απομονώνεται με ευχές, αλλά με δράσεις και καθαρές πολιτικές.
