Άρθρο δημάρχου Αθηναίων κ. Γιώργου Καμίνη στην εφημερίδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ για τις προκλήσεις του 2014.
Μία από τις πιο σκληρές μάχες που καλείται να δώσει η Ελλάδα το επόμενο διάστημα, είναι η μάχη για το αυτονόητο.
Οι εξαιρετικά δύσκολες κοινωνικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί καθώς και η ανάγκη ελπίδας και προοπτικής, καθιστούν επιβεβλημένη για τη δημόσια διοίκηση την προσήλωση στη δημιουργία προϋποθέσεων ανάπτυξης. Ανάπτυξης όμως, όχι μόνο στενά οικονομικής. Ανάπτυξης που να αφορά στη διοικητική, νομοθετική και πολιτιστική ανασυγκρότηση της χώρας.
Οι προκλήσεις για την ελληνική κοινωνία, έχουμε συνηθίσει να λέμε, ότι είναι πολλές. Κι όμως, σήμερα, οι προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, πλησιάζουν περισσότερο από ποτέ, το αυτονόητο για να επανενεργοποιήσουμε την Ελλάδα, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά.
Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας δεν είναι λίγες:
Συναινέσεις: η επιδίωξη των ευρύτερων δυνατών κοινωνικών και πολιτικών συγκλίσεων είναι αναγκαία σε διαδικασία κάθε κλίμακας. Η εποχή επιβάλλει συναίνεση, από το πιο μικρό έως το πιο μεγάλο. Είτε αφορά την κεντρική διοίκηση, είτε αφορά τις πόλεις, ή ακόμη και τη λειτουργία των ομάδων πολιτών. Και ένα μεγάλο μέτωπο των δημοκρατικών δυνάμεων, απέναντι στο μίσος και τον εξτρεμισμό.
Αλληλεγγύη: η κρίση ανέδειξε τις πόλεις, τους δήμους, σε βασικούς πυλώνες της κοινωνικής συνοχής. Οι διαρκώς ογκούμενες ανάγκες και η ανάγκη συστηματοποίηση της προσφοράς, καθιστούν επιβεβλημένη τη μετάβαση από τη φιλανθρωπία στην κοινωνική αλληλεγγύη. Ήδη οι ωφελούμενοι από τις κοινωνικές δομές του δήμου της Αθήνας φτάνουν τους 20.000 ανθρώπους. Έχοντας δημιουργήσει νέες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης, με κυριότερη τον Κόμβο Αλληλοβοήθειας Πολιτών, διευρύναμε υπάρχουσες υπηρεσίες και προγράμματα στήριξης. Ο δήμος της Αθήνας φιλοδοξεί να αποτελέσει τον κόμβο, τον συντονιστή της κοινωνικής αλληλεγγύης σε όλη την πόλη.
Συμβιβασμοί: η Ελλάδα είναι χωρίς αμφιβολία από τις λίγες χώρες που η έννοια «συμβιβασμός» εξακολουθεί να έχει αρνητική πολιτική χροιά. Κι όμως. Ο συμβιβασμός όταν έχει ως βάση του τον αμοιβαίο σεβασμό και ως συμφωνημένο ζητούμενο την άρση των αδιεξόδων, τότε αποτελεί ένα χρησιμότατο εργαλείο στην περίοδο της κρίσης.
Αξιολόγηση: η αξιολόγηση είναι άλλη μία κατασυκοφαντημένη έννοια. Όσοι βλέπουν τον εαυτό τους να είναι μεταξύ εκείνων που πρόκειται να αξιολογηθούν, αντιμετωπίζουν με καχυποψία τη διαδικασία, διότι θεωρούν ότι θα αποτελέσει τη νομιμοποιητική βάση, για τη δημιουργία δυσμενέστερων για εκείνους συνθηκών. Και όσοι «σωτήρες» προσπαθούν να επιβάλουν διαδικασίες αξιολόγησης, δεν κατορθώνουν να πείσουν για τις αγνές προθέσεις τους. Όμως αδιέξοδα δεν υπάρχουν. Οι προδιαγραφές της εποχής αλλάζουν, οι ανάγκες των πολιτών συνεχώς μεταβάλλονται και η δημόσια διοίκηση πρέπει να προσαρμόζεται. Ο δήμος της Αθήνας έκανε πρώτος, εδώ και καιρό, αξιολόγηση των δομών και των υπηρεσιών του. Μείωσε τις διευθύνσεις και τις υπηρεσίες του κατά σχεδόν 40% - με τις αναμενόμενες αντιδράσεις – εξοικονομώντας πόρους, ανθρώπινους και οικονομικούς, αλλά και πείθοντας, ότι μόνο έτσι ο δήμος θα ξαναγίνει χρήσιμος για τον πολίτη και θα σταθεί οικονομικά στα πόδια του, με 60% λιγότερους κρατικούς πόρους σε σύγκριση με το 2009.
Διαφάνεια: η εποχή επιβάλλει κοινωνική λογοδοσία. Ανοιχτές πόρτες και συμμετοχή όχι μόνο στη λήψη των αποφάσεων αλλά και στην εφαρμογή τους. Για παράδειγμα, εδώ και μερικές εβδομάδες, από την ιστοσελίδα του δήμου Αθηναίων, μπορεί ο κάθε πολίτης να παρακολουθήσει την εκτέλεση του προϋπολογισμού σε πραγματικό χρόνο. Το ίδιος θα κάναμε ακόμη και αν δεν είχαμε μετατρέψει το έλλειμμα των 48 εκ. ευρώ του 2009 σε πλεόνασμα 12 εκ. το 2012. Δεν είναι απλή υποχρέωση προς τους πολίτες. Είναι αυτονόητη λειτουργία, ώστε να γνωρίζει ο κάθε δημότης το πώς διαχειριζόμαστε το δημόσιο χρήμα.
Δικαιώματα για όλους: διαδικασίες ανοιχτές για κάθε πολίτη, με απόλυτο σεβασμό στις ειδικές ανάγκες του. Για παράδειγμα, η πρότασή μας για τη ρύθμιση των μικρών διαδηλώσεων στην Αθήνα – σημειωτέον, την παρουσιάσαμε την Άνοιξη του 2011, ως συγκροτημένη πρόταση, όταν κανένα πολιτικό κόμμα δεν φάνηκε διατεθειμένο τότε να τη στηρίξει – αιφνιδίασε γιατί εδραζόταν σε μια παραδοχή: ότι δεν υπήρχε νομικό καθεστώς ούτε για τους διαδηλωτές, ούτε όμως και για την ελεύθερη πρόσβαση των υπολοίπων στις δομές τις πόλης (οικονομικές, εμπορικές, κοινωνικές, επιστημονικές, πολιτιστικές κ.ά.), η οποία παρέλυε επί ώρες, από ολιγάριθμες συγκεντρώσεις ή πορείες διαμαρτυρίας.
Ευκαιρίες: Σε πρόκληση αναδεικνύεται και η αξιοποίηση της ευκαιρίας. Οι πόροι είναι δυσεύρετοι. Οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις για τον πολύ κόσμο, είναι συνώνυμες των καθυστερήσεων ή των έργων βιτρίνας. Στο χέρι μας είναι να αλλάξουμε αυτό το στερεότυπο. Οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις γίνονται αναγκαίες, όταν τα έργα δεν κατατάσσονται σε εκείνα του φθηνού πολιτικού εντυπωσιασμού. Είναι έργα ουσίας και αφορούν την κοινωνική συνοχή, την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα και τις πραγματικές υποδομές. Στο δήμο της Αθήνας, διεκδικήσαμε απευθείας από τα διαθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και φέραμε στην πόλη 120 εκατομμύρια ευρώ. Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται στο δήμο της Αθήνας, «ως παράδειγμα αστικής ανάπτυξης» μας γεμίζει με ικανοποίηση αλλά κυρίως με μεγάλη ευθύνη.
Εξωστρέφεια: σταθερός προσανατολισμός δεν μπορεί παρά να είναι και η ανάδειξη της Αθήνας σε δημοφιλή αυτόνομο, τουριστικό και συνεδριακό τουρισμό, μετά τα ενθαρρυντικά στοιχεία του 2013 που δείχνουν αυξητική πορεία. Κατοχυρώνοντας, επίσης, τη θέση που επάξια διεκδικεί η πρωτεύουσα ως διεθνής κόμβος πολιτισμού, τεχνών και πρωτοπορίας.
Τα αυτονόητα, λοιπόν, είναι συχνά και τα πιο δύσκολα. Για να μπουν τα θεμέλια μια νέας και συγκροτημένης προσπάθειας, που θα κάνει πραγματικότητα το όραμα για την κοινωνία και τη χώρα, που θα εντάξει την Αθήνα στην τροχιά των μεγάλων και ανεπτυγμένων αστικών κέντρων στην Ευρώπη αλλά και διεθνώς, απαιτείται σοβαρός σχεδιασμός, μελέτη, δουλειά. Εξωστρέφεια και καινοτομία. Νέα αντίληψη, καινούργια εργαλεία.
