28-06-2014: Ομιλία δημάρχου Αθηναίων Γ.Καμίνη στο συνέδριο του «ΠΟΤΑΜΙΟΥ»

Αγαπητοί σύνεδροι, φίλες και φίλοι,

Χαιρετίζω το συνέδριο σας. Χαιρετίζω σημαίνει χαίρομαι : που υπάρχετε και που προσπαθείτε για να ανοίξετε ένα δρόμο.

Ναι. Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο δρόμο, με την ορμή, την καθαρότητα, την αέναη κίνηση του νερού. Υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος στη χώρας μας που ποθεί και πασχίζει για ένα ποτάμι αλλαγών.

Ο τρόπος για να βγούμε από την κρίση είναι να αλλάξουμε. Όμως, τί Ελλάδα θέλουμε;

Ζήσαμε μετά το 1974 μια περίοδο, όπου η δημοκρατία θεμελιώθηκε και κατοχυρώθηκε αδιαμφισβήτητα. Σήμερα λ.χ. μας φαίνονται ακατανόητα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Κι όμως υπήρξαν. Όταν εγώ ήμουν φοιτητής, δεν έβγαζες διαβατήριο και δεν έπιανες δουλειά, αν δεν είχες πιστοποιητικό εθνικοφροσύνης.

Μας μοιάζει σήμερα αδιανόητο ότι πριν από το 1981 μια χωρισμένη γυναίκα χρειαζόταν επίτροπο για να μεγαλώσει τα παιδιά της. Αλλά έτσι ήταν.

Δεν θυμόμαστε πια πώς ήταν ο κόσμος χωρίς κινητά, ιντερνέτ και τρισδιάστατες οθόνες. Αλλά έτσι ήταν η ζωή μας, μόνον 20 χρόνια πριν. Δεν αναπολούμε, αλλά μετράμε το χρόνο και ζυγίζουμε τις αλλαγές που μεσολάβησαν. Δεν νοσταλγούμε, αλλά αναστοχαζόμαστε.

Οι πολιτειακοί θεσμοί της Δημοκρατίας κατοχυρώθηκαν. Όμως, τα θεμέλια της δημοκρατίας διαβρώθηκαν: από τη διαφθορά, την πελατειακή συναλλαγή, τη γραφειοκρατία του δημοσίου, την καρκινοβατούσα απονομή της δικαιοσύνης.

Δεν ήταν όμως κι εύκολο να αντιμετωπισθούν οι ιλιγγιώδεις αλλαγές μετά το 1989 και την πτώση του Τείχους. Η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα και η τεχνολογική έκρηξη λες και ξεπάγωσαν τον κόσμο, που άρχισε να κινείται σαν τα σωματίδια, με ακανόνιστες τροχιές σε απρόβλεπτες πορείες.

Η Ελλάδα στην πραγματικότητα, παρά την ευφορία της ένταξης στον πυρήνα της Ευρώπης και το ευρώ, παρά το Ολυμπιακό πανηγύρι, δεν άντεξε αυτή την κοινωνική επιτάχυνση.

Έτσι χρεοκοπήσαμε.

Η χρεοκοπία είναι η λύση της συνέχειας, είναι από μόνη της η εκκίνηση ενός νέου κύκλου. Δεν είναι αλλαγή, είναι όμως αφετηρία για αλλαγή.

Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ, με την ιδιότητα του δημάρχου, σε αλλαγές που σχετίζονται με τις δομές της διοίκησης και τα ζητήματα διακυβέρνησης.

Μπορεί οι δήμοι να μην κυβερνούν τον κόσμο, ωστόσο η παγκοσμιοποίηση συντελείται στο οικουμενικό δίκτυο των μεγαλουπόλεων. Οι γειτονιές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, του Άμστερνταμ και της Νέας Υόρκης έχουν περισσότερα κοινά βιώματα και προβλήματα να μοιραστούν απ΄ ό,τι έχει να μοιραστεί η πρωτεύουσά μας με τις μικρότερες πόλεις μέσα στην ίδια τη χώρα μας.Ειδικά στην ΕΕ, οι μεγάλες πόλεις έρχονται να καλύψουν το κενό που αφήνουν οι αναποτελεσματικές διακυβερνητικές μέθοδοι. Έτσι, δεν είναι τυχαίο ότι η ΕΕ προτάσσει τις πόλεις στην πολιτική της για την κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη.

Αυτό που επείγει σήμερα είναι μια μεγάλη, μια πραγματική μεταρρύθμιση στις σχέσεις του Κράτους με την τοπική αυτοδιοίκηση. Να αφήσουμε στην κεντρική διοίκηση την ευθύνη του συντονισμού, του θεσμικού ελέγχου και των νομοθετικών ρυθμίσεων. Στην αυτοδιοίκηση θα μεταφέρουμε αρμοδιότητες. Παράλληλα, θα τονώσουμε και τη δημοκρατική ευθύνη των τοπικών αρχόντων απέναντι στους εκλογείς τους. Η φορολογία στα ακίνητα πρέπει να απλουστευθεί και να παραχωρηθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ο κάθε δήμος θα καθορίζει ο ίδιος το ύψος φορολογίας των κατοίκων του. Μόνον έτσι θα ενηλικιωθούν οι δήμοι, μόνον έτσι θα απογαλακτισθούν από την κεντρική εξουσία.

Η τεχνολογία όμως σήμερα μας βοηθά να καταργήσουμε την απέραντη, την αφόρητη τριβή του πολίτη με τις δημόσιες υπηρεσίες. Στην Αθήνα, δημιουργήσαμε τοπικά ΚΕΠ. Τα Σημεία Εξυπηρέτησης του Δημότη(ΣΕΔ) στα επτά δημοτικά διαμερίσματα της πόλης. Πραγματικές πύλες εισόδου, ηλεκτρονικές και μοναδικές στην εξυπηρέτηση του πολίτη, καταργώντας την πελατειακή συναλλαγή και το “γρηγορόσημο”.

Να ρίξουμε όμως στο πυρ το εξώτερο και τον ασφυκτικό κομματικό εναγκαλισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης. Είδαμε προεκλογικά ένα σωρό νομοθετικά τερτίπια, με τα οποία η κυβέρνηση γύρευε να νοθεύσει τους κανόνες του παιχνιδιού, προκειμένου να επικρατήσουν εκλογικά οι εκλεκτοί της. Τί κατάφεραν; Τίποτα. Δεν θα ήταν καλλίτερο για όλους όμως να αλλάξουν κάποιους εξώφθαλμους αναχρονισμούς του “Καλλικράτη”; Γιατί λ.χ. να απαγορεύει ο νόμος να γίνει αντιδήμαρχος ένας εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης;

Όμως η μεγαλύτερη ομολογία της χρεοκοπίας του πολιτικού συστήματος ,ήταν η ίδια η διαχείριση της οικονομικής χρεοκοπίας. Με τα οριζόντια μέτρα του Προκρούστη, με έναν απροκάλυπτα οπισθοδρομικό αυταρχισμό, με τα εύκολα κλισέ άλλων εποχών, αυτό που κατόρθωσαν τελικά να επιτύχουν, ήταν η απαξίωση κάθε έννοιας μεταρρύθμισης, η επιβεβαίωση της ακινησίας. Κυρίως όμως η πανηγυρική επιβράβευση της μεγάλης αδικίας που κυριάρχησε καθ’ όλη της διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Την αδικία που παρήγαγε ο κρατισμός και οι παρασιτικές συντεχνίες που ο ίδιος εξέθρεψε. Αυτές που με τη σειρά τους τον υπερασπίζονται πια λυσσαλέα. Όποιος σήμερα δεν ανήκει σε κάποια κρατικοδίαιτη συντεχνία, φαίνεται πως δεν έχει στον ήλιο μοίρα. Κατά τα λοιπά, ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Οι δικαστές φροντίζουν για τους μισθούς και τις συντάξεις τους, οι βουλευτές για τους λεγόμενους ένστολους που φέρνουν συντεταγμένα ψηφοφόρους, οι συνδικαλιστές για τα προνόμιά τους. Όποιος σε αυτή τη χώρα κατέχει μερίδιο δημόσιας εξουσίας, αντί να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, μεριμνά για το συνάφι του. Την ίδια στιγμή όμως ενάμιση εκατομμύριο άνεργοι του ιδιωτικού τομέα έχουν αφεθεί στην τύχη τους, έχουν αφεθεί στην τύχη τους, αφού βεβαίως οι συντεχνίες διαγούμισαν και ξεχαρβάλωσαν και το κράτος πρόνοιας που συντηρούσαν οι συνήθεις φορολογούμενοι μισθωτοί.

Εάν λοιπόν οι ηγεσίες της χώρας συνεχίσουν να πορεύονται, αυτιστικά και απρόσκοπτα, σε αυτόν τον δρόμο που μας χρεοκόπησε, όποιο χρώμα και αν έχει το σημαιάκι που θα μας κουνήσουν, η Ελλάδα όχι μόνο δεν θα ξεκολλήσει από το τέλμα όπου τη βύθισαν, αλλά θα μπει και σε νέες περιπέτειες.

Λέμε ότι οι πολίτες στρέφουν πια την πλάτη στα κόμματα. Αυτή όμως η απόρριψη δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Οι έλληνες δεν ψάχνουν μόνον νέα κόμματα. Πάνω από όλα γυρεύουν άλλους τρόπους να ζουν και να συνυπάρχουν. Ψάχνουν άλλο κράτος, νέους δημοκρατικούς θεσμούς, ένα καινούργιο νόημα συμμετοχής στα κοινά.

Φίλες και φίλοι, σας απευθύνομαι με την αγωνία του πολίτη που ανησυχεί για το αν θα προφτάσουμε. Για το πώς θα προχωρήσουμε, όχι μόνο στον Δήμο της Αθήνας, αλλά στην κεντρική διακυβέρνηση, στην αναγκαία κατανόηση και συνεννόηση. Έχω αγωνία γιατί πιστεύω πως ο χρόνος λιγοστεύει. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να επαναλαμβάνουμε αενάως τα ίδια λάθη. Είτε με μνημόνια είτε με αντιμνημόνια.

Έχω όμως ελπίδα και πίστη, γι’ αυτό βρίσκομαι εδώ. Υπάρχει ένα μεγάλο δυναμικό στις πόλεις μας, δηλαδή στα πραγματικά εργαστήρια ζωής και πολιτισμού. Όλο και περισσότεροι πολίτες αλλάζουν τον εαυτό και τη ζωή τους. Δεν κάνουν θεαματικά πράγματα με την έννοια του να μεταμορφώσουν την πόλη. Όμως τετράγωνο με τετράγωνο, γειτονιά με γειτονιά, αναγνωρίζεις νέους δεσμούς. Αυτοί που δεν έχουν, δίνουν. Ανακαλύπτουν τρόπους ώστε η έλλειψη αγαθών να γίνει πλούτος σχέσεων, επινοούν κοινές δράσεις για να ομορφύνει ο χώρος τους, έξυπνες πρακτικές ώστε να χαίρονται πιο συχνά, να απασχολούνται δημιουργικά.

Αναπτύσσεται έτσι μια νέα κοινή συνείδηση, που είναι πιο λειτουργική και βιώσιμη, γιατί είναι ανταλλακτική και συνεργατική ,δηλαδή δικτυακή.

Αυτούς τους δεσμούς θέλουμε, τους δεσμούς αυτούς θα τους κάνουμε θεσμούς. Στη δημοτική διακυβέρνηση χωρίς περιορισμούς. Αλλά και στις προσπάθειες και πρωτοβουλίες μας για νομοθετικές αλλαγές, για μια ριζική μετατροπή του τοπίου.

Φίλοι και φίλες. Θέλουμε επειγόντως ,όχι μόνο ένα αλλά πολλά διαφορετικά ποτάμια. Το καθένα με τις πηγές του και τη διαδρομή του. Που δεν θα χάνονται όμως μοναχικά, αλλά θα συναντιούνται για να ανακατέψουν τα νερά των ιδεών τους και να πολλαπλασιάσουν την ορμή τους.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.