.JPG)
Η Αθήνα, για τέταρτη συνεχή χρονιά, φιλοξενεί το Athens Democracy Forum που διοργανώνεται από τους New York Times, με τη συνεργασία του Ταμείου για τη Δημοκρατία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, του δήμου Αθηναίων και της εφημερίδας «Καθημερινή».
Το Athens Democracy Forum αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για ουσιαστικό, πολύπλευρο και δίχως προκαταλήψεις διάλογο, στα κρίσιμα ζητήματα της σύγχρονης δημοκρατίας, της διακυβέρνησης και των δικαιωμάτων.
Θρησκεία, Μετανάστευση, και οι σχέσεις εξουσίας και Χρήματος είναι τα τρία θεματικά πεδία του φετινού φόρουμ που ορίζουν τις συντεταγμένες των σοβαρότατων προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα η Δημοκρατία.
Μια άνευ προηγουμένου κρίση στο νότο της Μεσογείου, που δημιουργεί ένα τεράστιο κύμα προσφύγων, αλλά και μεταναστών.
Αιματηρές τρομοκρατικές επιθέσεις στην καρδιά της Ευρώπης, και όχι μόνον. Άνοδος του εξτρεμισμού και παρατεινόμενη οικονομική κρίση, που διευρύνει το χάσμα πλουσίων και φτωχών παγκοσμίως.
Επίσης, μια σειρά από εκλογικές αναμετρήσεις στο επόμενο χρονικό διάστημα είναι πιθανό να αποβούν καθοριστικές για το μέλλον της δημοκρατίας, τόσο στον πυρήνα της Ευρώπης, όσο και στις ΗΠΑ.
Έχω κυρίως υπόψη μου την εκλογή για ανάδειξη προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες το Νοέμβριο, τις βουλευτικές εκλογές σε Γαλλία, Γερμανία, τις επαναληπτικές στην Αυστρία, και το δημοψήφισμα στην Ιταλία για συνταγματική μεταρρύθμιση.
Οι εξελίξεις φαίνεται να δικαιώνουν όσους προειδοποιούν ότι η δημοκρατία των μεταπολεμικών δεκαετιών, που λίγο πολύ θεωρήσαμε αυτονόητο κεκτημένο βρίσκεται σε περίοδο σκληρού τεστ αντοχής.
Και όμως, σήμερα απαιτείται περισσότερο από ποτέ η δημοκρατική εγρήγορση όλων μας. Ο αναστοχασμός και η επιστροφή στις θεμελιώδεις αξίες μας. Γιατί η δημοκρατία εξακολουθεί να αποτελεί τη μοναδική συνετή απάντηση στις προκλήσεις της εποχής μας.
Διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία η δημοκρατία καλείται να αποδείξει την προσαρμοστικότητα και τη βιωσιμότητα των παραδοσιακών θεσμών πολιτικής αντιπροσώπευσης. Την ίδια στιγμή όμως καλείται να κερδίσει το στοίχημα της αξιοπιστίας, του πλουραλισμού, της αλληλεγγύης, της Κοινωνίας Πολιτών, της διασφάλισης των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Το κυριότερο; Να επανακτήσει την αξιοπιστία της και στις γενιές των νέων, δημιουργώντας νέους διαύλους επικοινωνίας και συμμετοχής.
Η δημοκρατία καλείται επίσης να διασφαλίσει την πρόσβαση στα βασικά δημοκρατικά αγαθά, για τα παιδιά του κόσμου. Γιατί τα παιδιά, δεν είναι οι αυριανοί – όπως συνηθίζουμε να λέμε- αλλά σημερινοί πολίτες. Όλοι οι θεσμοί πρέπει να εγγυηθούμε, ότι κάθε παιδί θα έχει πρόσβαση στο αγαθό της εκπαίδευσης και στο σχολείο. Να αντισταθούμε στη μισαλλοδοξία και τις διακρίσεις. Όλοι διαφορετικοί αλλά όλοι ίσοι στις ευκαιρίες όπως και στην ευθύνη. Αυτό σημαίνει δημοκρατία.
Ο αγώνας για δημοκρατία είναι διαρκής, σύνθετος, κρίνεται σε πολλά ετερόκλητα πεδία, δοκιμάζεται από απρόβλεπτες εξελίξεις και έκτακτες συνθήκες. Στην ανθεκτικότητα ή και τη θωράκιση του δημοκρατικού πολιτεύματος, αναδεικνύεται πια διεθνώς ο ρόλος των πόλεων. Στα μεγάλα αστικά κέντρα, με την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού, κατεξοχήν δοκιμάζεται ο πλουραλισμός, η ανεκτικότητα, η ενσωμάτωση, η πολυπολιτισμικότητα, η κοινωνική συνοχή, ο σεβασμός των δικαιωμάτων.
Σήμερα όμως στις πόλεις, στα μητροπολιτικά κέντρα οικοδομούνται νέες μορφές πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης, πέρα από τους παραδοσιακούς θεσμούς. Μια νέου τύπου αστική συνύπαρξη αναδύεται, που επιτρέπει καινούργιους τρόπους κοινωνικών συνεργιών, οι οποίες καθιστούν εφικτή την ειρηνική συνύπαρξη, την αλληλεγγύη, τον αμοιβαίο σεβασμό. Ναι, οι πόλεις είναι οι φορείς των μεγάλων αλλαγών, των νέων συμμαχιών, της καινοτομίας! Είναι άλλωστε εκείνες που πρώτες δέχονται το βάρος των κρίσεων, τις επιπτώσεις των σκληρών μετασχηματισμών, των απρόσμενων αλλαγών.
Από την άλλη πλευρά στο επίπεδο της κεντρικής εξουσίας, θα πρέπει να περιφρουρηθεί και η λειτουργία των παραδοσιακών θεσμών πολιτικής αντιπροσώπευσης. Αναφέρομαι ιδίως στον ρόλο του κοινοβουλίου και στον κίνδυνο της διαρκούς υποβάθμισής του, τον οποίο εγκυμονούν αφενός η υπερβολική ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας και αφετέρου η γοητεία που φαίνεται να ασκεί διεθνώς η λεγόμενη, «δημοψηφισματική» δημοκρατία.
Συζητώντας και φέτος κάτω από την Ακρόπολη, είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε ότι η κρίση της δημοκρατίας είναι – τηρουμένων βεβαίως των ιστορικών αναλογιών – παλιά, όσο και η ακμή της!! Το στοίχημα μιας δημοκρατικής διακυβέρνησης, που δεν διολισθαίνει στον λαϊκισμό και τη δημαγωγία ούτε είναι ευάλωτη στον εξτρεμισμό, είναι διαρκές! Είναι ένα από τα μαθήματα, μια διαχρονική κληρονομιά της αθηναϊκής δημοκρατίας!
Χρειαζόμαστε έμπνευση, όραμα, γνώση και πολιτική στρατηγική για να θωρακίσουμε τη δημοκρατία, αναβαθμίζοντας την αξιοπιστία των θεσμών και τον αδιαπραγμάτευτο σεβασμό των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Από φέτος ο δήμος Αθηναίων καθιερώνει μια ξεχωριστή διάκριση, το Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλης των Αθηνών, που θα απονέμεται σε προσωπικότητες διεθνούς ακτινοβολίας, δημοκρατικά ενεργούς πολίτες ή φορείς, οι οποίοι με το έργο τους και την ηθική τους ακεραιότητα συμβάλλουν στην υπεράσπιση των αρχών της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το βραβείο, αναπόσπαστο τμήμα του Athens Democracy Forum, θα απονέμεται κάθε χρόνο, στις 15 Σεπτεμβρίου, Διεθνή Μέρα της Δημοκρατίας.
Φέτος τιμούμε τον διεθνώς αναγνωρισμένο για την υπεράσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κένεθ Ροθ. Από τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή του Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο Κένεθ Ροθ εργάστηκε για τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών, των μεταναστών και των ομοφυλοφίλων καθώς και για τη διεθνή δικαστική προστασία σε εκείνους που είναι θύματα εγκλημάτων πολέμου και κακοποίησης. Ο Κένεθ Ροθ ανέδειξε ζητήματα οικογενειακής βίας, trafficking, καθώς και στρατολόγησης παιδιών σε ένοπλες συρράξεις.
Για την Πόλη της Αθήνας, η βράβευση του Κένεθ Ροθ, με την οποία εγκαινιάζεται ο θεσμός του Βραβείου Δημοκρατίας, αποτελεί χαρά και τιμή, μια ρητή διακήρυξη ότι ο σεβασμός των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι αδιαπραγμάτευτος για όλους τους πολίτες του κόσμου.
