Η διοργάνωση Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων, Μέγας Δωρητής της οποίας είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, παρουσιάζει την έκθεση «Footprint / Αποτύπωμα» της Monica Jahan Bose. Η καλλιτέχνιδα και ακτιβίστρια Monica Bose είναι βρετανίδα πακιστανικής καταγωγής με έδρα την Ουάσιγκτον και είναι η πρώτη φορά που η δουλειά της παρουσιάζεται στην Ελλάδα.
Η έκθεση φιλοξενείται στο Σεράφειο κέντρο του δήμου Αθηναίων, Πειραιώς και Πέτρου Ράλλη. Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 5 Ιουλίου στις 19:00 και η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 18 Ιουλίου. Η καλλιτέχνιδα θα είναι παρούσα και θα διοργανώσει επίσης εργαστήρια, δράσεις και performances ως μέρος της έκθεσης.
Το «Footprint» είναι μια καλλιτεχνική εγκατάσταση με μικτές τεχνικές, ύφασμα, χαρακτική, κείμενα και βίντεο, που πραγματεύεται την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση, καθώς και το τι μπορεί να κάνει ο κόσμος για τη θερμοκρασία του πλανήτη, μειώνοντας το αποτύπωμα άνθρακα. Η Bose χρησιμοποιεί σάρι από το Μπαγκλαντές για να δημιουργήσει έναν «εσωτερικό χώρο», μία «κατοικία» μέσα στην γκαλερί, παραπέμποντας στα σπίτια που καταστρέφονται από ακραία κλιματικά φαινόμενα και στο καταφύγιο που θα πρέπει να παρέχεται σε όσους εκτοπίζονται από την κλιματική αλλαγή. Τα υφάσματα σάρι αποτυπώνουν τις υποσχέσεις των Αμερικανών και των Ευρωπαίων για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα. Τα έργα της σε χαρτί χρησιμοποιούν λέξεις και εικόνες για να αναδείξουν τη διαταραχή της φύσης που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή. Για πολλά χρόνια η Bose συνεργάστηκε με γυναίκες από το χωριό καταγωγής της, Katakhali, το νησί Barobaishdia, το Μπαγκλαντές, καθώς και με γυναίκες στην Ουάσιγκτον, το Μαϊάμι, τη Χονολουλού και το Παρίσι. Τα έργα της διερευνούν θέματα ενδυνάμωσης, περιβάλλοντος, μυθολογίας και κοινότητας.
Σχετικά με αυτή την έκθεση η Monica Bose αναφέρει: «Από την πρώτη επίσκεψή μου στην Ελλάδα ως έφηβη, με τράβηξαν οι δημιουργικοί και ζεστοί κάτοικοι της Ελλάδας και αυτή η αξιοθαύμαστη χώρα που βρίσκεται πάνω στη θάλασσα και αποτελείται από τόσα νησιά παρόμοια με το νησί που γεννήθηκε η μητέρα μου στον Κόλπο της Βεγγάλης. Καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει όπως και η θερμοκρασία στη γη, οι κάτοικοι των νησιών και των παράκτιων περιοχών θα πρέπει να δημιουργήσουν δεσμούς, ώστε να σώσουν την πατρίδα τους και την κληρονομιά τους. Με το «Footprint», ελπίζω να χρησιμοποιήσω την τέχνη ώστε να δημιουργηθεί αλληλεγγύη και να δραστηριοποιηθούμε σχετικά με την κλιματική αλλαγή».
Η έκθεση συγχρηματοδοτείται από το Sister Cities grant της DC Commission on the Arts and Humanities, που υποστηρίζεται από το US National Endowment for the Arts.
Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν ένα εργαστήριο και μια performance, στις 12 και στις 18 Ιουλίου αντίστοιχα και ώρα 17:30, με τη συνεργασία του Προγράμματος Στέγασης και Υπηρεσιών που υλοποιείται από την ΕΑΤΑ του δήμου Αθηναίων. Γυναίκες από το πρόγραμμα θα αποτυπώσουν γράμματα και λέξεις πάνω στο Σάρι με εργαλεία και υλικά που θα προμηθεύσει η καλλιτέχνιδα. Το εν λόγω σάρι, μαζί με ένα άλλο που θα δημιουργηθεί νωρίτερα μέσα από την συνεργασία πολιτών και της καλλιτέχνιδας, θα χρησιμοποιηθούν σε performance με συμμετέχουσες γυναίκες του προγράμματος που θα πραγματοποιηθεί κατά τη λήξη της έκθεσης στις 18 Ιουλίου.
Την έκθεση επιμελείται η κ. Βάσια Δεληγιάννη, επιμελήτρια τέχνης, καθηγήτρια και καλλιτέχνης με έδρα επίσης την Ουάσινγκτον. Όπως σημειώνει η κ. Δεληγιάννη:
«Είναι μεγάλη χαρά να συνεργαζόμαστε με τη διοργάνωση Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων, ενδυναμώνοντας τη συνεργασία ανάμεσα στις δύο πόλεις, Αθήνα και Ουάσιγκτον. Η καλλιτεχνική εγκατάσταση της Monica Bose, βαθιά θεατρική, είναι ένα εικονικό μείγμα Ανατολής και Δύσης, με σκηνικά τα πολύχρωμα Σάρι. Καθώς δημιουργεί ένα καινούργιο χώρο-σπίτι μέσα στον ίδιο εκθεσιακό χώρο, εμπλέκει την πλούσια ιστορία, μυθολογία και τελετουργία των προγόνων της. Διηγείται πραγματικές ιστορίες όπου οι γυναίκες, μητέρες, σύζυγοι και κόρες είναι παρούσες μέσα από το «ιερό» πανί, το συμβολικό Σάρι. Σ’ ένα αμάλγαμα χρωμάτων, με το κόκκινο της γονιμότητας και της δύναμης των γυναικών, το μπλε του νερού και το πράσινο της γης, θέτει ηθικά και φιλοσοφικά ζητήματα. Oι γραμμές, τα σχήματα, η μορφή, το φως και τα χρώματα δημιουργούν μια δυναμική σύνθεση χωρίς εστιακό σημείο, που δραματοποιείται από την προβολή φωτογραφιών πάνω στα Σάρι. Τα χαρακτικά και οι ξυλογραφίες της, με την συνθετική λιτότητα και χρωματική διαύγειά τους, ισορροπούν αρμονικά με την κύρια εγκατάσταση. Ενίοτε χρησιμοποιώντας τη σημειολογία και γραφή σε διαφορετικές γλώσσες και μέσα από την απέραντη δύναμη των λέξεων και απλών συμβόλων, το έργο της παίρνει μορφή ενός καλλιτεχνικού manifesto. Το έργο της δεν αναφέρεται τόσο στην άμεση πολιτική επίλυση, όσο στην επείγουσα αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων, κρατώντας έντονα παρούσα και την πολιτική ευθύνη».
Λίγα λόγια για τη Monica Jahan Bose:
Στα μηνύματά της χρησιμοποιεί την διάλεκτο της Βεγγάλης αλλά και άλλες γλώσσες, όπως επίσης και τη γυναικεία γραφή σαν αναπόσπαστα στοιχεία στο έργο της, υπογραμμίζοντας την πολυγλωσσία και τη γυναικεία παιδεία. Η κα Bose χρησιμοποιεί το Σάρι – 18 μέτρα πλεκτό ύφασμα- το οποίο αντιπροσωπεύει τη γυναικεία ζωή και γενικότερα τον κύκλο ζωής στον πλανήτη. Η Bose έχει παρουσιάσει την έκθεση της σε μεγάλη έκταση των Η.Π.Α. αλλά και διεθνώς (17 μεμονωμένες εκθέσεις και πολλές συμμετοχές σε εκθέσεις με γκρουπ). Τις παραστάσεις της, που είναι πάνω από 20, έχουν παρακολουθήσει χιλιάδες άτομα. Το συνεχές συνεργατικό έργο της «Story telling with Saris» έχει ταξιδέψει σε εννέα πολιτείες και σε διάφορες χώρες και έχει παρουσιαστεί σε διάφορες εκδόσεις, στην τηλεόραση καθώς και σε ραδιοφωνικά προγράμματα. Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί στην Mioami Herald, the Washington Post, Art Asia Pacific, the Milwaukee Sentinel, the Honolulu Star Advertiser, the Japan Times και σε όλες τις σημαντικές εφημερίδες στο Μπαγκλαντές. Το 2017 συμμετείχε σε διάφορα καλλιτεχνικά δρώμενα στο Παρίσι και κατασκεύασε μια μεγάλης κλίμακας εγκατάσταση και παρουσίαση για το Smithsonian στη Χονολουλού. Κατέχει Πτυχίο Ζωγραφικής από το Wesleyan University, μεταπτυχιακό τίτλο από το Santiniketan στην Ινδία και Δίπλωμα από τη Νομική σχολή του Columbia. Η έκθεση Footprint συνοδεύεται από ένα βιβλίο με τίτλο: Rising Up to Climate change: Storytelling with Saris, και συγχρηματοδοτείται από το Sister Cities grant της DC Commission on the Arts and Humanities, που υποστηρίζεται από το US National Endowment for the Arts.
Λίγα λόγια για τη Βάσια Δεληγιάννη:
Η κ. Δεληγιάννη επί του παρόντος διδάσκει στο The Art Institute of Washington και στο NOVA (Northern Virginia Community College) και δίνει διαλέξεις σε διάφορα κολλέγια τεχνών και σχολεία. Έχει επιμεληθεί μεγάλο αριθμό εκθέσεων στις τέσσερις ηπείρους (Ευρώπη, Η.Π.Α., Αφρική και Λατινική Αμερική), συμπεριλαμβανομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας, πολλών πρεσβειών και Πολιτιστικών Κέντρων. Κατέχει πτυχίο Καλών Τεχνών στη Ζωγραφική και Ιστορίας της Τέχνης από το Massachusetts College of Art and Design στη Βοστώνη, μεταπτυχιακό τίτλο στις Μουσειακές σπουδές και Σχεδιασμό Έκθεσης/Φωτισμού από το George Washington University, Ουάσιγκτον. Έχει αφιερωθεί στη «χρήση της τέχνης και του σχεδίου ως ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας και κατανόησης», προωθώντας έτσι την παγκόσμια ειρήνη και ανάπτυξη.
Το πρόγραμμα της διοργάνωσης Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου υλοποιείται χάρη στη στήριξη και των δωρητών: Μέγας δωρητής είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Χρυσοί δωρητές είναι το Ίδρυμα Ι. Λάτση και η εταιρία Core Α.Ε. Δωρητές είναι το Ίδρυμα Ωνάση, το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), το Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη και ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου (ΟΣΔΕΛ). Πολύτιμοι υποστηρικτές είναι η Aegean Airlines, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η εταιρία Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ).
