Σημεία δηλώσεων του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη στο περιοδικό «Κ» της Καθημερινής και τον δημοσιογράφο Παύλο Παπαδόπουλο στην κοινή συνέντευξη με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη.
Οκτώ χρόνια Δήμαρχος Αθηναίων. Σε λίγο καιρό θα είστε κομμάτι της ιστορίας του Δήμου Αθηναίων. Ποιο είναι το σημαντικότερο επίτευγμα και ποια η κυριότερη αυτοκριτική που θα θέλατε να κάνετε;
Θεωρώ ότι αφήνουμε την πόλη με ισχυρά θεμέλια. Η Αθήνα είναι πια μια οικονομικά ισχυρή πόλη, με πόρους και σχέδιο για το μέλλον, ό,τι δηλαδή δεν βρήκα εγώ όταν ανέλαβα δήμαρχος. Παράλληλα διατηρήσαμε όσο μπορούσαμε και τη κοινωνική συνοχή, υποστηρίζοντας συστηματικά τις πιο ευάλωτες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού. Αυτό που δεν πετύχαμε είναι να κερδίσουμε το κράτος, τις παθογένειές του, τις τρικλοποδιές και τη γραφειοκρατία του. Δεν καταφέραμε να κερδίσουμε τη μάχη εναντίον των 100 υπογραφών για να παραγγείλεις μια λάμπα φωτισμού. Το γραφειοκρατικό και διεφθαρμένο κεντρικό κράτος κέρδισε, και θα συνεχίσει να κερδίζει, αν δεν αποκτήσει η Αθήνα, επιτέλους, μητροπολιτική διακυβέρνηση.
Ποια είναι η στιγμή που θυμάστε περισσότερο στα οκτώ αυτά χρόνια;
Δεν είναι μία. Θα θυμάμαι πάντοτε εκείνη τη Μεγάλη Πέμπτη του 2013, τον τραυματισμό του μικρού κοριτσιού την ώρα που του έδινα μια λαμπάδα, όταν επιχείρησε να με χτυπήσει ο Γερμενής, μία ώρα αφότου είχαμε απαγορεύσει το συσσίτιο μίσους της Χρυσής Αυγής. Δεν πρόκειται να ξεχάσω τον Φεβρουάριο του 2012, εκείνη τη νύχτα που κάηκαν 40 κτίρια στην πόλη. Τη φωτιά στο Μάτι, το περασμένο καλοκαίρι και τις φοβερές εκείνες ώρες της εκκένωσης των παιδικών μας κατασκηνώσεων στον Άγιο Ανδρέα, όπως και το βλέμμα των γονιών των 600 παιδιών που τα περίμεναν στην Τεχνόπολη. Θα θυμάμαι για πάντα την πλατεία Συντάγματος γεμάτη τρόφιμα για τους άπορους, εκείνο το ποτάμι αλληλεγγύης τα Χριστούγεννα του 2013. Δεν ξεχνώ τα χαμηλωμένα μάτια των ανθρώπων στα συσσίτια. Βαθιά χαραγμένη μέσα μου όμως είναι και η στιγμή της ανακοίνωσης όταν η Αθήνα κέρδισε το ευρωπαϊκό βραβείο καινοτομίας για το 2018.
Πότε γνωριστήκατε με τον Γιάννη Μπουτάρη και πως τον κρίνετε ως Δήμαρχο;
Η Θεσσαλονίκη είναι τυχερή που έχει δήμαρχο τον Γιάννη. Παρέλαβε μια πόλη με επαρχιώτικη νοοτροπία και παραδίδει μια πόλη ανοιχτή, με κοσμοπολίτικο αέρα. Εγώ είμαι εξίσου τυχερός γιατί μέσα σε αυτά τα οκτώ χρόνια νιώθω ότι απέκτησα έναν φίλο ζωής. Περάσαμε δια πυρός και σιδήρου και αυτό μας έφερε κοντά. Είμαστε πολύ διαφορετικοί άνθρωποι, αλλά συμπληρωματικοί μεταξύ μας. Ξέρετε κύριε Παπαδόπουλε, τί κοινό έχουμε με τον Γιάννη Μπουτάρη όλα αυτά τα χρόνια; Δεν κάναμε ούτε βήμα πίσω στις αρχές, τις αξίες και τα πιστεύω μας. Και αυτό είναι μεγάλο πράγμα.
Αρκετοί πολίτες στις συζητήσεις τους εκτιμούν ότι το κυριότερο επίτευγμά σας είναι ότι αντιταχθήκατε στη ΧΑ σε μια κρίσιμη στιγμή και ότι ενεργοποιήσατε δομές του Δήμου για την καταπολέμηση της φτώχειας και την ενσωμάτωση των μεταναστών. Παράλληλα, δέχεστε κριτική ότι η πόλη δεν βρίσκεται στην καλύτερη εποχή της σε επίπεδο καθαριότητας και ότι δεν συμβάλλετε όσο θα έπρεπε στην άσκηση πίεσης προς το κεντρικό κράτος για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας (από το Πεδίο του Άρεως έως γειτονιές του ιστορικού κέντρου). Ποια είναι η δική σας άποψη;
Να ξεκινήσουμε από το δεύτερο; Ζήτησα την παραίτηση του υπουργού Δημόσιας Τάξης δύο χρόνια προτού υποχρεωθεί να το πράξει ο πρωθυπουργός και αφού είχα καταλάβει ότι όχι μόνο δεν υπάρχει κεντρική πολιτική βούληση να χτυπηθεί η ανομία, αλλά ότι είχε χαθεί κάθε έλεγχος. Δεν έμεινα όμως στην αντίδραση: έχω προτείνει επίσης εδώ και δύο χρόνια στην κυβέρνηση του προοδευτικού –κατά τα άλλα- ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσουμε στη δημιουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών ουσιών και δεν απαντούσαν ούτε στις επιστολές μου. Για το θέμα των ναρκωτικών έφερα επανειλημμένα στο Δημαρχείο τους φορείς της πόλης, τα πολιτικά κόμματα, διοργάνωσα συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου στο Πεδίο του Άρεως, στιγμάτισα επανειλημμένα την κατάχρηση του ασύλου στα πανεπιστήμια της πόλης και την ανομία. Μαζί με γνωστούς νομικούς φτιάξαμε νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις, για τη λειτουργία των οίκων ανοχής, για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια. Το πιο εύκολο πράγμα είναι να φωνάζεις. Αποτελεσματική πίεση ασκείς όταν ο ίδιος δείχνεις το πώς πρέπει να γίνουν τα πράγματα, ακόμη και όταν δεν έχεις την αρμοδιότητα.
Κύριε Παπαδόπουλε, ας τα ξεκαθαρίσουμε: Διαχειριστήκαμε τις τύχες αυτής της πόλης στην πιο βαθιά κρίση της ίδιας και της χώρας. Βρήκα ένα δήμο βυθισμένο στα χρέη, την κακοδιοίκηση, τον κομματικό πελατειασμό και τα έργα βιτρίνας. Αν δεν ξεκινούσαμε δημιουργώντας ένα δίκτυο αλληλεγγύης, που σήμερα ενισχύει 30.000 ανθρώπους, και δεν εξυγιαίναμε τα οικονομικά του δήμου, «γυρνώντας» το έλλειμμα των 50 εκ. ευρώ σε πλεόνασμα 20 και πλέον εκατομμυρίων, ήδη από τον δεύτερο χρόνο της θητείας μας, δεν θα μπορούσαμε να πάμε πουθενά. Εξασφαλίζοντας παράλληλα ευρωπαϊκά κονδύλια 65 εκ ευρώ, στην πρώτη θητεία, είχαμε φτιάξει τη μαγιά για να γίνουν και τα έργα που παραδώσαμε τη δεύτερή θητεία μας, από το 2014 και μετά: το Σεράφειο, τη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, τη μετατροπή της Βίλλας Αμαλία σε σχολείο, το κτίριο της Αμερικής 8, την αναβάθμιση των Δημοτικών Ιατρείων σε πολυδύναμα. Στην αυγή της δεύτερης θητείας ξεσπά η δεύτερη μεγάλη κρίση, η προσφυγική. Η Αθήνα βρέθηκε στην πρώτη γραμμή. Ένα εκατομμύριο πρόσφυγες πέρασαν από την πρωτεύουσα, το καταλαβαίνετε; Με ένα κράτος παντελώς απροετοίμαστο για κάτι τέτοιο και με μία κυβέρνηση αλλού να πατά κι αλλού να βρίσκεται. Βάλαμε πλάτη. Γιατί αυτό ήταν το συμφέρον της πόλης. Και ήρθε η δημιουργία του καταυλισμού στον Ελαιώνα, η προσωρινή στέγη σε διαμερίσματα, το Παρατηρητήριο για τις ανάγκες των προσφύγων, οι πολιτικές ένταξης, όλα με πρόγραμμα, σχέδιο και διεθνείς συνεργασίες. Ποτέ δεν εγκαταλείψαμε όμως το οικονομικό νοικοκύρεμα. Μειώσαμε τον τραπεζικό δανεισμό της Αθήνας από 220 εκ. ευρώ σε περίπου 100 εκ ευρώ, αποπληρώνοντας παράλληλα τους προμηθευτές και μειώνοντας τα δημοτικά τέλη, 6,5% για τους δημότες και έως 20% για τους επαγγελματίες. Διασφαλίσαμε επίσης ότι η κοινοτική χρηματοδότηση θα συνεχιστεί. 85 εκ ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ και 55 εκ ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Θα μπορούσα εύκολα να σας πω ότι ο επόμενος δήμαρχος θα είναι πολύ πιο τυχερός από εμένα αλλά η αλήθεια είναι ότι εκείνος που θα είναι τελικά ο τυχερός, θα είναι ο κάτοικος της πόλης.
Τρία σημεία της Αθήνας που πάντα επισκέπτεστε και τρεις διαδρομές που τις θεωρείτε χαρακτηριστικές;
Τελευταία, είμαι μόνιμος θαμώνας του Εμπορικού Τριγώνου. Το πονάω αυτό το έργο, την αποκατάστασή του, και παρακολουθώ μέρα - μέρα την εξέλιξή του. Πιστεύω ότι θα δώσει τεράστια ώθηση στην πόλη. Έντεκα πεζόδρομοι που ενώνουν την Αθήνα με το μέλλον της. Γιατί δεν είναι μία απλή αστική παρέμβαση, είναι πρότυπο για το πώς πρέπει να λειτουργεί η πόλη, στα τραπεζοκαθίσματα, την αποκομιδή των απορριμμάτων, τον δημόσιο χώρο. Τα περισσότερα μεσημέρια τρώω με φίλους και συνεργάτες γύρω από το δημαρχείο: στη Βαρβάκειο, στο «Δίπορτο» και τις υπόλοιπες ταβέρνες στη Σωκράτους και την πλατεία Θεάτρου. Έχω στέκια στο Μοναστηράκι, στον Κεραμεικό, κάτω από την πλατεία Βάθη, την πλατεία Βικτωρίας και την πλατεία Αγίου Γεωργίου στην Κυψέλη.
Σε τι υστερεί και σε τι υπερτερεί η Αθήνα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες;
Όλες οι μεγαλουπόλεις έχουν τα δύσκολα σημεία τους. Όλες οι μεγαλουπόλεις περνούν περιόδους άνθισης αλλά και κρίσης. Η Αθήνα είναι μία ζωντανή πόλη. Έχει φύγει από το στερεότυπο «αρχαίος πολιτισμός – συρτάκι - ρετσίνα» και πλέον αποτελεί προορισμό για τον πολιτισμό, αρχαίο αλλά και σύγχρονο, τη γαστρονομία, την ποιοτική ψυχαγωγία. Το στρατηγικό της πλεονέκτημα είναι το θαλάσσιο μέτωπο που ακόμη δεν το έχει εκμεταλλευτεί. Εδώ έγκειται το μεγάλο πρόβλημα της πόλης. Τα διοικητικά όρια των 66 δήμων της Αττικής κατακερματίζουν το λεκανοπέδιο, το οποίο θα έπρεπε να τελεί υπό ενιαία διοικητική διακυβέρνηση.
Η Αθήνα κατοικείται σε μεγάλο βαθμό από πολίτες που αγαπούν και ταυτίζονται κυρίως με το χωριό από όπου κατάγονται και ελάχιστα με την Αθήνα. Είναι αυτό μία από τις αιτίες του μειωμένου ενδιαφέροντος του κοινωνικού συνόλου για την πόλη;
Αυτό ισχύει κυρίως για τους παλαιότερους, καθώς και για πολλούς αθηναίους που χτύπησε η κρίση. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι πολλοί από τους κατοίκους της πόλης είναι πρόσφυγες και προσφάτως αφιχθέντες μετανάστες. Δεν έχουν ακόμη «δεθεί» με την πόλη που τους υποδέχθηκε. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλές ομάδες, κυρίως νέων ανθρώπων, που διψούν για συμμετοχή. Ένα από αυτά που καταφέραμε στην Αθήνα είναι να συνδέσουμε τον Δήμο με όλες αυτές τις ομάδες και τους φορείς, να δημιουργήσουμε δίκτυα, όπως το ΣυνΑθηνά για την κοινωνική καινοτομία και την αστική κουλτούρα, το Δίκτυο Πολιτισμού για την πολύ πλούσια καλλιτεχνική παραγωγή καθώς και το INNOVATHENS για την επιχειρηματική καινοτομία.
Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα σας στην πολιτική;
Θεωρώ ότι τον Μάιο έρχονται οι πιο κρίσιμες εκλογές για την Ευρώπη. Οι εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο. Δεν είναι μόνο το μέτωπο του εθνικολαϊκισμού εκείνο που πρέπει να μας απασχολεί. Είναι ότι για πρώτη φορά τίθεται εν αμφιβόλω, με μεγάλη ένταση, το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Πρέπει να απαντήσουμε ότι η Ευρώπη είναι το τελευταίο αποκούμπι, θεσμικό, κοινωνικό, οικονομικό, εν γένει δημοκρατικό για τη χαμηλότερη και μεσαία κοινωνική τάξη. Ειδικά για τη χώρα μας, η ισχυρή παρουσία της Ευρώπης είναι απολύτως αναγκαία και για λόγους γεωπολιτικούς. Και θα ήθελα να είμαι στην πρώτη γραμμή σε αυτή τη μάχη με το Κίνημα Αλλαγής.
Η κρίση άλλαξε εντυπωσιακά την πολιτική σκηνή. Ποια είναι η σημερινή διάταξη του πολιτικού φάσματος;
Οι πολίτες βρίσκονται σε αναμονή. Θέλουν να ακούσουν προτάσεις –αυτό ακούω σε κάθε γειτονιά της Αθήνας και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας- που θα τους κάνουν και πάλι να νιώσουν ότι συμμετέχουν στην προσπάθεια, ότι η τύχη της Ελλάδας κρίνεται από την κυβέρνησή της και όχι από σημειώματα ξένων αξιωματούχων. Η κυβερνητική πολιτική της δημιουργίας υπερπλεονασμάτων που στραγγίζουν τη μεσαία τάξη και απλώς αναδιανέμουν τη φτώχια είναι αδιέξοδη και λειτουργεί διαλυτικά μέσα στην κοινωνία.
Πιστεύετε ότι το Κίνημα Αλλαγής έχει τη δυνατότητα να αποσπάσει δυνάμεις από τον ΣΥΡΙΖΑ και να αναδειχθεί στο κυριότερο κόμμα της κεντροαριστεράς που θα βρίσκεται απέναντι στην Κεντροδεξιά της ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιβληθεί ως ένας πόλος «πολιτικού εκλεκτικισμού» που θα συνδυάζει λαϊκιστικά, αριστερά και κεντροαριστερά χαρακτηριστικά;
Εξαρτάται από το ίδιο το Κίνημα Αλλαγής και από την αντοχή του να αποδείξει ότι είναι η γνήσια έκφραση της μεγάλης δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης. Το Κίνημα Αλλαγής πρέπει να επαναπατρίσει τους παλιούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που γοητεύτηκαν από τις σειρήνες του ΣΥΡΙΖΑ. Προπάντων όμως πρέπει να κερδίσει τους νέους ψηφοφόρους. Να αποδείξει ότι έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διακυβέρνησης και επ’ αυτού του προγράμματος να κριθεί. Το μεγάλο πρόβλημα σήμερα είναι ότι οι νέοι μας εγκαταλείπουν, μας αφήνουν μόνους. Μόνους στην πολιτική του διαρκούς σκυλοκαυγά, στον οποίο δικαίως δεν βρίσκουν κανένα νόημα. Αλλά και μόνους μέσα στην ίδια τη χώρα μας, καθώς παίρνουν μαζικά τον δρόμο της ξενιτιάς.
Θεωρείτε ότι το κύμα λαϊκισμού και αντιευρωπαϊσμού που πρώτα εκδηλώθηκε με σφοδρότητα στην Ελλάδα και στη συνέχεια σε άλλες χώρες της ΕΕ έχει πλέον ξεσπάσει και εξασθενήσει στην Ελλάδα ή ότι η Ελλάδα, χάρη και στην απλή αναλογική (που αντιτίθεται στην απλή λογική), θα παραμείνει εγκλωβισμένη τα επόμενα χρόνια σε ένα πεδίο λαϊκισμού που θα επιβάλλει εκ των πραγμάτων τη στασιμότητα και θα μονιμοποιήσει την οικονομική κρίση;
Μία από τις μεγάλες πληγές της οκταετούς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης είναι η υποχώρηση κάθε πνεύματος συναίνεσης και συνεργασίας. Εκείνος που βρίσκεται πολιτικά απέναντι εξελίχθηκε από αντίπαλο, σε εχθρό. Αυτή η πληγή αν δεν επουλωθεί και μάλιστα γρήγορα, ο φαύλος κύκλος της στασιμοχρεοκοπίας θα συνεχιστεί και τα πολιτικά άκρα συνεχώς θα ενισχύονται. Από χώρα του ευρωπαϊκού πυρήνα, η Ελλάδα κινδυνεύει να εκπέσει σε μια περιοχή που θα βρίσκεται ξεχασμένη στις παρυφές του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Μια ζώνη μαρασμού και καθυστέρησης.
Ένα σχόλιό σας για την βομβιστική επίθεση στην Καθημερινή και τον ΣΚΑΙ
Πρόκειται για ένα αποτρόπαιο γεγονός που τροφοδοτεί επικίνδυνα την πολιτική πόλωση και τον διχασμό. Η επίθεση βάλλει κατά της ελεύθερης έκφρασης και της δημοκρατίας. Καλές οι δηλώσεις καταδίκης αλλά μια δικαιοκρατούμενη Πολιτεία επιβάλλει να συλληφθούν οι δράστες και να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη.
