Ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης πραγματοποίησε την Παρασκευή 19 Απριλίου τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που τοποθέτησε ο δήμος Αθηναίων στη συμβολή των λεωφόρων Αμαλίας και Όλγας.
Στην τελετή είχαν κληθεί και παρέστησαν ο Ευάγγελος Βενιζέλος που ως υπουργός Πολιτισμού το 2001 έκανε τη δωρεά του αγάλματος στο δήμο της Αθήνας, ο Αλέξανδρος Παππάς, πρόεδρος της επιτροπής του Εργαστηρίου Γιάννη Παππά – Μουσείο Μπενάκη και γιος του καλλιτέχνη, ο δήμαρχος Πέλλας Γρηγόρης Στάμκος, η πρόεδρος του Μουσείου Μπενάκη Ειρήνη Γερουλάνου, και ο επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Δρ Γιώργης Μαγγίνης, ενώ στην εκδήλωση είχε προσκληθεί και η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά.
Ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης το 2014 ανέλαβε την πρωτοβουλία και την ευθύνη να λήξει η εκκρεμότητα και το έργο να πάρει μία θέση που του ανήκει στην πρωτεύουσα, ένα έργο μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας αφού πρόκειται για έναν «αλλιώτικο» Μέγα Αλέξανδρο, χωρίς τα γνωστά χαρακτηριστικά του στρατηλάτη, αλλά του έφηβου έφιππου.
Ο γλύπτης Γιάννης Παππάς άρχισε την μελέτη για το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 1941, επί Γερμανικής Κατοχής. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1972. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο κοινό είκοσι χρόνια αργότερα, το 1992, στην αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη στην Εθνική Πινακοθήκη. Αγοράστηκε τότε από το υπουργείο Πολιτισμού και δωρίστηκε το 2001 στον Δήμο της Αθήνας για να τοποθετηθεί στην Πρωτεύουσα. Σήμερα, 15 χρόνια μετά τον θάνατο του γλύπτη, ολοκληρώνεται η μακρά πορεία.
Η απόφαση να τοποθετηθεί το άγαλμα στην Αθήνα, στη νησίδα που σχηματίζεται στη συμβολή των λεωφόρων Αμαλίας και Όλγας, ελήφθη από το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας, το 2015.
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΜΙΝΗ ΣΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΤΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΛΕΩΦΟΡΩΝ ΑΜΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΟΛΓΑΣ
Σήμερα αναβαθμίζουμε την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης μας και ταυτόχρονα υλοποιούμε μία υποχρέωση που έχει αναλάβει ο δήμος εδώ και χρόνια
Εδώ, στη συμβολή των λεωφόρων Αμαλίας και Όλγας, τοποθετούμε ένα έργο μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας.
Τον ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που φιλοτεχνήθηκε από τον κορυφαίο Έλληνα γλύπτη, Γιάννη Παππά και σήμερα, 15 χρόνια μετά τον θάνατο του, ολοκληρώνεται η μακρά πορεία του.
Η αρτιότητα του έργου απαντάει σε όλα τα ερωτήματα. Είναι ένα έργο για το οποίο ο ίδιος ο γλύπτης έκανε χρόνια έρευνα για να καταλήξει σε έναν ανδριάντα χωρίς μιλιταριστικό συμβολισμό, αφού αναπαριστά τον Μέγα Αλέξανδρο όχι ως στρατηλάτη αλλά ως έφηβο.
Η δωρεά στον δήμο έχει γίνει από το 2001 από το υπουργείο Πολιτισμού επί υπουργίας του Βαγγέλη Βενιζέλου και εμείς, το 2014, αναλάβαμε την πρωτοβουλία και την ευθύνη να λήξουμε την εκκρεμότητα και το άγαλμα να πάρει τη θέση που του ανήκει στην πρωτεύουσα.
Σήμερα, αφού ξεπεράσαμε τη γραφειοκρατία και άλλα εμπόδια και σε πολύ στενή συνεργασία με τον Αλέξανδρο Παππά, τον γιο του γλύπτη, τον οποίο ευχαριστώ για την υπομονή και την πολύτιμη βοήθεια, σε λίγο θα κάνουμε τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος.
Ευχαριστώ που αποδέχθηκε την πρόσκλησή μου και ο δήμαρχος Πέλλας Γρηγόρης Στάμκος, της γενέτειρας του Μ. Αλεξάνδρου που είναι σήμερα μαζί μας.
Ευχαριστώ όλους όσοι συνέβαλαν ώστε ο έφηβος Μ. Αλέξανδρος να βρει τη θέση του στο κέντρο της Αθήνας.
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΠΑ, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΠΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ
Ο πατέρας μου άρχισε την μελέτη για το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 1941, επί Γερμανικής Κατοχής. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1972. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο κοινό είκοσι χρόνια αργότερα, το 1992, στην αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη στην Εθνική Πινακοθήκη. Τότε, το 1992, αγοράστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού και δωρίθηκε στον δήμο της Αθήνας για να τοποθετηθεί στην πρωτεύουσα.
Σήμερα, 47 χρόνια μετά την ολοκλήρωση του έργου, και 15 χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα μου, τελείωσε η πορεία.
Επικαλούμενος τη μορφή του Αλεξάνδρου, ο Γιάννης Παππάς, όπως ο ίδιος έλεγε, «ξέφευγε από την άβυσσο και το σκοτάδι της Κατοχής κρατώντας την αδιόρατη δύναμη του θέματος. Έπαιρνε κουράγιο και θάρρος να αντέξει τις δύσκολες, γεμάτες αβεβαιότητα εκείνες μέρες».
Άρα το έργο είναι καθαρό από τα πρόσφατα και τετριμμένα.
Η εν γένει εργασία του γλύπτη είναι γνωστή. Άρα δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε σε αυτήν.
Το έφιππο, ιδιαιτέρως λιτό, είναι η σκέψη του Παππά για τον Μέγα Αλέξανδρο. Η δυνατή κίνηση του αλόγου και ο Αλέξανδρος νέος οραματιστής, χωρίς όπλα, προχωρά ελεύθερος στον χώρο και τον χρόνο.
Η σχεδίαση του βάθρου, η συνολική διαμόρφωση του τριγώνου αλλά και η επιλογή της θέσης για την τοποθέτηση, έγιναν από τον αρχιτέκτονα Παντελή Νικολακόπουλο που στο παρελθόν είχε επανειλημμένα συνεργαστεί με τον γλύπτη Γιάννη Παππά. Αυτή ήταν και η επιθυμία του γλύπτη. Οι επιφάνειες του βάθρου -τα μεταλλικά ελάσματα- είναι κατασκευασμένα από το ίδιο κράμα που είναι χυτευμένος και ο έφιππος ανδριάντας.
Το βάθρο και η μελέτη της τοποθέτησης είναι προσφορά του Εργαστηρίου Γιάννη Παππά – Μουσείο Μπενάκη στην πόλη της Αθήνας. Το Εργαστήριο ευχαριστεί τους χαλκοχύτες Βασίλη και Νίκο Καπαρό, τον Βασίλη Μαρκάκη για τη συντήρηση του γύψινου πρωτοτύπου, τους μηχανικούς Χρήστο Γκολογιάννη και Γιάννη Παπαγεωργίου για την στατική μελέτη του σκελετού του βάθρου καθώς και τους Μιχάλη Τεριακίδη και Στέφανο Διασυνό για την κατασκευή του χαλύβδινου σκελετού.
Επίσης, ευχαριστώ τις υπηρεσίες του δήμου Αθηναίων, τον αντιδήμαρχο Γιώργο Αποστολόπουλο και, κυρίως τον δήμαρχο Αθηναίων Γιώργο Καμίνη. Χωρίς την επίμονη βούληση του κ. Καμίνη, η τοποθέτηση αυτή δε θα είχε επ ουδενί πραγματοποιηθεί.
Το ιστορικό της δωρεάς του αγάλματος:
1972: Το έργο ολοκληρώθηκε από τον γλύπτη Γιάννη Παππά, μετά από μελέτη που έκανε για το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 1941, επί Γερμανικής Κατοχής.
1992: Το έργο εκτέθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη στην αναδρομική έκθεση του γλύπτη Γιάννη Παππά.
Το έργο εν τω μεταξύ αγοράστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού.
2001: Ο τότε υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος ενημερώνει τον τότε δήμαρχο Αθηναίων Δ. Αβραμόπουλο για την πρόθεση δωρεάς του ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην πόλη της Αθήνας. Προτείνεται ως καταλληλότερη θέση την πλατεία Δικαιοσύνης, με όψη προς την οδό Πανεπιστημίου.
2001: Ο δήμαρχος Αθηναίων Δημήτρης Αβραμόπουλος αποδέχεται τη δωρεά
2002: Το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας αποδέχεται τη δωρεά του έφιππου ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την τοποθέτησή του στην πλατεία Δικαιοσύνης
2012: Απορριπτική απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) στο αίτημα του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού για κατ’ αρχήν έγκριση τοποθέτησης του μεγάλου Αλεξάνδρου στο Θησείο
Από το 2015 ξεκίνησαν οι ενέργειες για την έγκριση της τοποθέτησης του έργου στη συμβολή των λεωφόρων Β. Αμαλίας και Β. Όλγας.
2015: Η 2η Δημοτική Κοινότητα του δήμου Αθηναίων εξέφρασε την άποψη «περί έγκρισης της τοποθέτησης του έφιππου ανδριάντα του Μεγ. Αλέξανδρου στην νησίδα της συμβολής των λεωφόρων Β.Αμαλίας και Β. Όλγας».
2016: Το Υπουργείου Πολιτισμού εγκρίνει το αίτημα του δήμου Αθηναίων για την τοποθέτηση του αγάλματος στην νησίδα που σχηματίζεται στην συμβολή των λεωφόρων Β. Αμαλίας και Β. Όλγας.
2017: Η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. έστειλε την σύμφωνη γνώμη της καθώς και τις τεχνικές οδηγίες και προδιαγραφές προκειμένου να επιτευχθεί το άρτιο της κατασκευής.
2018: Με απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, γίνεται ο έλεγχος νομιμότητας της οικονομικής Επιτροπής.
2018: Ο κ. Α. Παππάς δηλώνει την πρόθεση του να δωρίσει στον δήμο Αθηναίων την μεταλλική βάση στην οποία θα τοποθετηθεί ο ανδριάντας. Την ίδια χρονιά η Οικονομική Επιτροπή εγκρίνει τη δωρεά.
