ΣΥΝΟΨΗ – ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ Α΄ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Ο Δήμος Αθηναίων, στο πλαίσιο της εκπόνησης του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) της πόλης και συγκεκριμένα του πρώτου κύκλου των διαβουλεύσεων, διοργάνωσε δύο δημόσιες συναντήσεις με σκοπό την ενημέρωση πολιτών και φορέων αναφορικά με το ρόλο τους στο σχεδιασμό, αλλά και την καταγραφή των αναγκών και των προβλημάτων της καθημερινότητά τους σε σχέση με τις μετακινήσεις στην πόλη.
Κατά τις συναντήσεις αυτές τονίστηκε η σημασία της ενεργούς συμμετοχής των εμπλεκόμενων φορέων και πολιτών τόσο στις διαβουλεύσεις όσο και στη συμπλήρωση των σχετικών ερωτηματολογίων και στην υποστήριξη της συλλογής των απαραίτητων δεδομένων.
Στην παρούσα σύνοψη παρουσιάζονται τα ευρήματα – αποτελέσματα που προέκυψαν από τον πρώτο κύκλο Διαβούλευσης, τόσο από την Δημοτική Αρχή όσο και από τους εμπλεκόμενους φορείς, οι οποίοι θα κληθούν να συμμετέχουν ενεργά με προτάσεις και μέτρα και σε επόμενες φάσεις της κατάρτισης του στρατηγικού σχεδίου βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
Στόχος είναι η ανάλυση και κατηγοριοποίηση των ευρημάτων της 1ης Διαβούλευσης στις εξής θεματικές κατηγορίες: (Α) πρωταρχική σκιαγράφηση του οράματος (Β) καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης – προβλημάτων, (Γ) πρωταρχική στοχοθέτηση.
1η Συνάντηση διαβούλευσης 31/10/2019
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η πρώτη συνάντηση του πρώτου κύκλου διαβούλευσης για το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του Δήμου Αθήνας πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 31/10/2019 στην Αίθουσα Αντώνης Τρίτσης του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθήνας.
Σκοπός της 1ης Συνάντησης ήταν η καταγραφή των αναγκών κινητικότητας των πολιτών του Δήμου και της μεταφοράς αγαθών και ο εντοπισμός των προβλημάτων. Για το λόγο αυτό κλήθηκαν να συμμετέχουν:
- Εκπρόσωποι ευάλωτων χρηστών των μεταφορικών συστημάτων που είναι κάτοικοι της περιοχής παρέμβασης (παιδιά, ΑμΕΑ, γυναίκες, μεγάλοι σε ηλικία, μετανάστες που είναι κάτοικοι της περιοχής)
- Φορείς που εκπροσωπούν χρήσεις γης που έλκουν μετακινήσεις φοιτητών και μαθητών στην περιοχή παρέμβασης
- Εκπρόσωποι χρηστών της οδού – οδική ασφάλεια (πεζοί, ποδηλάτες κτλ.)
- Εκπρόσωποι κατοίκων
- Φορείς που παρέχουν μεταφορικό έργο εντός των ορίων της περιοχής παρέμβασης και εξυπηρετούν τόσο τις ανάγκες κατοίκων όσο και επισκεπτών
- Φορείς που παρέχουν μεταφορικό έργο εντός των ορίων της περιοχής παρέμβασης, ή είναι υπεύθυνοι για τη σωστή λειτουργία των μεταφορικών υποδομών και των δικτύων τηλεπικοινωνιών και ενέργειας
- Φορείς που είναι υπεύθυνοι για την προστασία των κατοίκων, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική ένταξη στην περιοχή παρέμβασης
- Εμπειρογνώμονες που μπορούν να συμβάλουν με τη γνώμη τους στην τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της βιώσιμης κινητικότητας, να μεταφέρουν τη διεθνή εμπειρία, να θέσουν το επιστημονικό πλαίσιο κτλ.
Συνοπτικά, το πρόγραμμα της διαβούλευσης παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 1)
Πίνακας 1: Πρόγραμμα 1ης Συνάντησης του 1ου Κύκλου Διαβουλεύσεων του ΣΒΑΚ Δήμου Αθηναίων
| 1ος Κύκλος Διαβουλεύσεων – 1η Συνάντηση Ενημερωτική εκδήλωση για το ΣΒΑΚ στο Δ. Αθηναίων, καταγραφή των αναγκών κινητικότητας των πολιτών και εντοπισμός προβλημάτων |
||||
| Εισηγητές από την ομάδα εργασίας του Δήμου: | 1. Γιώργος Νεοφύτου, Προϊστάμενος Τμήματος Ανθεκτικότητας και Βιωσιμότητας, Επικεφαλής ομάδας έργου ΣΒΑΚ | |||
| Εισηγητές από την ομάδα εργασίας του Αναδόχου: | 1. Θάνος Βλαστός, Καθηγητής πολεοδομίας και συγκοινωνιακού σχεδιασμού, Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών, ΕΜΠ 2. Θοδωρής Μαυρογεώργης, Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός, MSc (Eng), MSc (Fin), Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, ΜΣΜ-ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε. 3. Κωνσταντίνος Αθανασόπουλος, Διδάκτωρ Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός, Μέλος Ε.ΔΙ.Π., Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Ε.Μ.Π. 4. Αναστασία Φούντα, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π, Συγκοινωνιολόγος MSc (Eng), MSc (Env) LEVER Α.Ε. |
|||
| Ενδεικτικό πρόγραμμα | ||||
| Πέμπτη 31/10/2019 | ||||
| Θέμα | Εισηγητής | |||
| 9:30 – 10:00 | Προσέλευση | |||
| 10:00 – 10:10 | Εισαγωγική ομιλία • Τι είναι το ΣΒΑΚ • Σύντομη αναφορά στο σκοπό της συνάντησης και στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιείται • Το πρόγραμμα της συνάντησης |
Γεώργιος Νεοφύτου | ||
| 10:10 – 10:25 | Οι επιδιώξεις του Δήμου σε σχέση με το ΣΒΑΚ | Βασίλειος – Φοίβος Αξιώτης Αντιδήμαρχος Αστικών Υποδομών & Σχεδίου Πόλεως | ||
| 10:25 – 10:45 | Εισαγωγική παρουσίαση για την αναγκαιότητα της βιώσιμης κινητικότητας και τα οφέλη της βιώσιμης κινητικότητας (περιβαλλοντικοί , οικονομικοί, κοινωνικοί, θεσμικοί λόγοι, παραδείγματα των ωφελειών από άλλες πόλεις) | Καθ. Θάνος Βλαστός | ||
| 10:45 – 11:00 | Η ανάπτυξη του ΣΒΑΚ στο Δήμο Αθηναίων και η σημασία της συμμετοχής των φορέων και των πολιτών στο σχεδιασμό • Σύντομη Επισκόπηση των βημάτων εκπόνησης για το Δήμο Αθηναίων με αναφορά στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές • Ο τρόπος εμπλοκής των φορέων και των πολιτών στο σχεδιασμό |
Αναστασία Φούντα Κώστας Αθανασόπουλος |
||
| 11:00 – 11:15 | Σύστημα Μεταφορών . Ποια είναι η υφιστάμενη κατάσταση. | Θεόδωρος Μαυρογεώργης | ||
| 11:15 – 11:30 | Διάλειμμα | |||
| 11:30 – 12:30 | Συμμετοχικό εργαστήριο με σκοπό Α) την καταγραφή αναγκών και προβλημάτων ανά ομάδες εκπροσώπων πολιτών, χρηστών οδικής υποδομής, παρόχων μεταφορικού έργου κτλ. Β) την καταγραφή περιορισμών που υπάρχουν στο πλαίσιο εκπόνησης και υλοποίησης του ΣΒΑΚ |
Όλοι οι συμμετέχοντες | ||
| 12:30 – 12:45 | Διάλειμμα | |||
| 12:45 – 13:30 | Συνέχεια συμμετοχικού εργαστηρίου | Όλοι οι συμμετέχοντες | ||
Στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 2) παρατίθενται οι φορείς που συμμετείχαν στην πρώτη συνάντηση της Διαβούλευσης.
Πίνακας 2: Φορείς που συμμετείχαν στην 1η Συνάντηση του 1ου Κύκλου Διαβουλεύσεων του ΣΒΑΚ Δήμου Αθηναίων
| Α/Α | ΦΟΡΕΑΣ |
|---|---|
| 1 | Δήμος Αθηναίων |
| 2 | Lever Α.Ε. |
| 3 | ΜΣΜ – Μαυρογεώργης & Συνεργάτες Μελετητική I.K.E. |
| 4 | Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας ΕΜΠ |
| 5 | Τεχνική Υπηρεσία Δήμου Αθηναίων |
| 6 | Δημοτική Αστυνομία Δήμου Αθηναίων |
| 7 | Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης, Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών |
| 8 | Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας • Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού • Διεύθυνση Μελετών & Έργων Αστικών Αναπλάσεων • Διεύθυνση Σχεδίου Μητροπολιτικών Αστικών και Περιαστικών Περιοχών • Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ, τομέας Περιβάλλοντος |
| 9 | Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών • Διεύθυνση Ανάπτυξης Μεταφορών |
| 10 | Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ |
| 11 | Αττικό Μετρό ΑΕ |
| 12 | Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε) |
| 13 | ΕΜΠ |
| 14 | Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μονάδα Προσβασιμότητας |
| 15 | Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού |
| 16 | ΚΑΠΕ – Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας |
| 17 | Εξωραϊστικός σύλλογος «Αρδηττός» |
| 18 | ΕΛ.ΙΝ.Η.Ο – Ελληνικό Ινστιτούτο Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων |
| 19 | 1η Δημοτική Κοινότητα Δήμου Αθηναίων |
| 20 | 3η Δημοτική Κοινότητα Δήμου Αθηναίων |
| 21 | 5η Δημοτική Κοινότητα Δήμου Αθηναίων |
| 22 | Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κεντρικού Τομέα Αθηνών |
| 23 | Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο |
| 24 | Κίνηση «Πόλεις για Ποδήλατο» |
| 25 | Κίνηση «Φίλοι Ποδηλάτου» |
| 26 | Κίνηση «ΠΕΖΗ» |
| 27 | Κίνηση Μαμάδες + στο Δρόμο |
| 28 | Women on Bicycle |
| 29 | Climathon , SGSN UN |
| 30 | Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Πλάκας |
| 31 | Δημοτική Παράταξη «Ανοιχτή Πόλη» |
| 32 | Εταιρεία Edtce |
| 33 | Πολίτες |
Β. ΣΚΙΑΓΡΑΦΗΣΗ ΟΡΑΜΑΤΟΣ
Από τις τοποθετήσεις τόσο της Δημοτικής Αρχής, αλλά και των εμπλεκομένων φορέων σκιαγραφήθηκε ένα όραμα για ένα πιο ανθρωποκεντρικό μοντέλο λειτουργίας της πόλης και δόμησης του αστικού περιβάλλοντος.
Οι φορείς που συμμετείχαν στην πρώτη συνάντηση οραματίζονται μια πόλη περισσότερο βιώσιμη και ανθρώπινη έχοντας σαν προτεραιότητα τον άνθρωπο και όχι τα ΙΧΕ, μία πόλη που δεν θα χαρακτηρίζεται από περιβαλλοντική υποβάθμιση και όπου θα δίνεται έμφαση στην ασφάλεια και την άνεση όλων των πολιτών στις καθημερινές τους μετακινήσεις.
Όλοι συμφώνησαν πως θα πρέπει να εξασφαλίζεται η προσβασιμότητα για όλους, σε όλες τις κοινωνικές και ευπαθείς ομάδες, καθώς και πως αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα το να μπορούν όλοι οι πολίτες να μετακινούνται με άνεση και ασφάλεια κάνοντας χρήση των δημόσιων μεταφορών και υποδομών.
Ως ιδιαίτερα κρίσιμα ζητήματα αναδείχθηκαν επίσης η μείωση της ρύπανσης του αέρα, της ηχορύπανσης και της κατανάλωσης ενέργειας.Επισημάνθηκε ως εκ τούτου η αναγκαιότητα για την ανάπτυξη μίας στρατηγικής που θα ιεραρχεί την αναγκαία προστασία του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της πόλης και που θα αποσκοπεί στην επίτευξη μακροχρόνιας βελτίωσης των οικονομικών, υλικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνθηκών για την πόλη της Αθήνας.
Γ. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Αναφορικά με τα προβλήματα που ανακύπτουν από την υφιστάμενη κατάσταση, από τη συζήτηση αναδείχθηκε ιδιαίτερα το ζήτημα της οδικής ασφάλειας τόσο για τους πεζούς όσο και για τους ποδηλάτες, αλλά και για τους οδηγούς δίκυκλων.
Εκτεταμένη αναφορά έγινε επίσης στην υπέρμετρη χρήση μηχανοκίνητων οχημάτων στο κέντρο της πόλης και στις σημαντικές επιπτώσεις που προκαλούνται στο αστικό περιβάλλον και ιδιαίτερα όσον αφορά στην επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από τους ρύπους που εκλύονται κατά τη χρήση Ντιζελοκίνητων Οχημάτων.
Επιπρόσθετα, για τη χρήση των δίκυκλων μηχανοκίνητων πέρα από τα ζητήματα ασφάλειας, υπογραμμίστηκαν τα προβλήματα που δημιουργούνται από την παράνομη στάθμευση επί των πεζοδρομίων και πεζοδρόμων και από την δέσμευση των χώρων που θα πρέπει να εξυπηρετούν την πεζή μετακίνηση.
Παράλληλα, επισημάνθηκε το ζήτημα των ελλιπών υποδομών και της αδυναμίας του υφιστάμενου σχεδιασμού αναφορικά με την προώθηση των ίσων ευκαιριών και δυνατοτήτων μετακίνησης σε όλες τις κοινωνικές και ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (ΑμΕΑ, παιδιά, μαθητές, ηλικιωμένοι, κοκ.).
Μία σειρά από τοποθετήσεις εστίασαν στο κομμάτι της λειτουργίας και κάλυψης του υφιστάμενου δικτύου των ΜΜΜ και στην αναγκαιότητα αναβάθμισής και επανεξέτασής του με έμφαση στη συμπληρωματικότητα των μέσων (λεωφορεία, μετρό, τραμ, κλπ.). Υπογραμμίστηκε ότι σημαντικός παράγοντας της επιτυχίας ενός ΣΒΑΚ είναι η εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία των ΜΜΜ για να μπορεί να επιτυγχάνεται η διατροπικότητα.
Στην κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο θα παίξει η επικείμενη επέκταση της 4ης Γραμμής του ΜΕΤΡΟ, ενώ ως υψίστης σημασίας τονίστηκε η αποκατάσταση της λειτουργίας του ΤΡΑΜ, καθώς και η πιθανή επέκτασή του. Επιπλέον υπογραμμίστηκε η ανάγκη για στροφή σε νέες υποδομές και έξυπνες τεχνολογίες, που διευκολύνουν τους χρήστες, ενώ παράλληλα σέβονται το περιβάλλον. Ιδιαίτερη μνεία έγινε για την ανάγκη στροφής στην ηλεκτροκίνηση, ειδικότερα όσον αφορά τα ΜΜΜ.
Ένα σημαντικό πρόβλημα που αναφέρθηκε είναι αυτό της στάθμευσης των ΙΧΕ στο κέντρο της πόλης, αλλά και της έλλειψης μεγάλων υποδοχέων πλησίον των περιφερειακών σταθμών μετρό που θα μπορούσαν να διευκολύνουν στο να κρατηθούν τα ΙΧΕ εκτός του κέντρου. Τονίστηκε μάλιστα η ανάγκη να ληφθεί υπόψη η χρήση ηλεκτροκίνητων ΙΧ στο σχεδιασμό σταθμών Park and Ride.
Επιπλέον η έλλειψη χώρων στάθμευσης σε συνδυασμό με την ελλιπή αστυνόμευση δημιουργεί ένα ιδιαίτερα δυσλειτουργικό αστικό περιβάλλον με δυσαρεστημένα όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (πολίτες, επισκέπτες, εμπόρους, επαγγελματίες κοκ.). Η επίλυση του ζητήματος της παράνομης στάθμευσης ιεραρχήθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορεί να βελτιωθεί η πρόσβαση και η ποιότητα μετακίνησης για όλους τους χρήστες. Παράλληλα, σημειώθηκε η έλλειψη ενός ολοκληρωμένου ποδηλατικού δικτύου με οργανωμένους και προστατευμένους χώρους στάθμευσης των ποδηλάτων. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε σε σχέση με την έλλειψη ασφάλειας των ποδηλατών, καθώς η έλλειψη κατάλληλων υποδομών τους αναγκάζει να κινούνται στους δρόμους μαζί με τα ΙΧΕ.
Αναφορά έγινε ακόμα και στο ζήτημα έλλειψης θεσμοθετημένου ωραρίου φορτοεκφόρτωσης με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται οι τοπικοί δρόμοι με βαρέα οχήματα σε ανεξέλεγκτες ώρες, ενώ ως σημαντικό πρόβλημα εκτιμήθηκε και η αυξημένη κυκλοφορία πούλμαν και στις δυσκολίες που αυτή επιφέρει ειδικά στο κέντρο της πόλης προκαλώντας συχνά την παρακώληση λειτουργίας αστικών λεωφορείων.
Τέλος, ως ιδιαίτερης σημασίας αναδείχθηκε και το πρόβλημα της υφιστάμενης νοοτροπίας, ενώ τονίστηκε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα και δράσεις ευαισθητοποίησης σε σχέση με τη βιώσιμη κινητικότητα, αλλά και για την ενδυνάμωση μιας κουλτούρας που θα έχει ως γνώμονα το συνολικότερο συμφέρον και όχι την ατομική διευκόλυνση.
Ενδεικτικά μερικά από τα προβλήματα που αναφέρθηκαν
- Έγινε αναφορά στους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πεζοί στην περιοχή της Πλάκας ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου παρουσιάζονται αυξημένοι φόρτοι
- Αναφορά σε προβλήματα στάθμευσης στην περιοχή του Αρδηττού και στην αδυναμία εφαρμογής εκπονημένης μελέτης ελεγχόμενης στάθμευσης
- Αναφορά στα προβλήματα λειτουργίας κόμβων σηματοδότησης σε σημεία όπως ο κόμβος Καλλιρόης- Βουλιαγμένης, ο κόμβος Βουλιαγμένης- Υμηττού κ.α. – Διερεύνηση της πιθανότητας κατάργησης αριστερής στροφής
- Αναφορά στα προβλήματα που προκαλεί η αυξημένη κυκλοφορία πούλμαν και τουριστικών λεωφορείων στο κέντρο της Αθήνας και ιδιαίτερα στο Καλλιμάρμαρο
Δ. ΠΡΩΤΗ ΣΤΟΧΟΘΕΤΗΣΗ
Ο πρώτος στόχος είναι η επικαιροποίηση και ο εκσυγχρονισμός των κλασσικών εργαλείων άσκησης πολεοδομικών, στρατηγικών και μεταφορικών πολιτικών, με έμφαση στη συμμετοχική διαδικασία. Η εμπλοκή όσο το δυνατόν περισσότερων φορέων και πολιτών στο σχεδιασμό αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βελτιστοποίησή του, εστιάζοντας στις πραγματικές ανάγκες.
Ως βασικός στόχος από τη συζήτηση αναδείχθηκε η μείωση της χρήσης των ΙΧ αυτοκινήτων και η προώθηση της πεζής μετακίνησης, του ποδηλάτου και της δημόσιας συγκοινωνίας αλληλένδετα. Είναι αναγκαία η διεύρυνση των ποδηλατικών και περιπατητικών διαδρομών, η στροφή σε ήπιες μορφές μετακίνησης αλλά και η προώθηση της διατροπικότητας προς την κατεύθυνση ενός αειφόρου και βιώσιμου μοντέλου μετακινήσεων και μεταφορών.
Μακροπρόθεσμος και σταδιακός στόχος είναι η αλλαγή της νοοτροπίας και της κουλτούρας των πολιτών ώστε να στραφούν σε εναλλακτικές μορφές μετακίνησης εκτός του αυτοκινήτου.
Σημαντικός παράγοντας και στόχος είναι να γίνει η πόλη προσβάσιμη και προσπελάσιμη για όλους, με μέτρα που θα δίνουν έμφαση στις μετακινήσεις των ευπαθών ομάδων του κοινωνικού συνόλου (μαθητές, ΑμΕΑ, τρίτη ηλικία κοκ.).
Ταυτόχρονα, αποτελεί ουσιαστικό στόχο η αναβάθμιση του δημόσιου και αστικού χώρου. Οι χωρικές ενότητες που σήμερα καλύπτουν ανάγκες χρήσης των αυτοκινήτων πρέπει να επανεξεταστούν και να αλλάξει η λειτουργική τους υπόσταση. Ο δρόμος και ο δημόσιος χώρος θα πρέπει να ανακτηθεί εξυπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον. Τέλος, κομβικός στόχος είναι και η ανακατανομή του οδικού χώρου υπέρ τρόπων μετακίνησης και οχημάτων φιλικότερων προς στο περιβάλλον, για την επίτευξη χαμηλότερων εκπομπών αέριων ρύπων, για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του θορύβου, για μια καλύτερη ποιότητα ζωής στην πόλη της Αθήνας.
Φωτογραφίες από την 1η Συνάντηση του 1ου Κύκλου Διαβούλευσης
2η Συνάντηση διαβούλευσης 01/11/2019
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η δεύτερη διαβούλευση του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του Δήμου Αθήνας πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 01/11/2019 στην Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου.
Σκοπός της Δεύτερης Συνάντησης του πρώτου κύκλου Διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς του ΣΒΑΚ ήταν η καταγραφή των αναγκών κινητικότητας των επισκεπτών του Δήμου και της μεταφοράς αγαθών και ο εντοπισμός των προβλημάτων με βάση την υφιστάμενη κατάσταση.
Για το λόγο αυτό κλήθηκαν να συμμετέχουν:
- Φορείς που εκπροσωπούν χρήσεις γης που προκαλούν έλξη μετακινήσεων
- Φορείς που εξυπηρετούν τις παραπάνω μετακινήσεις
- Φορείς που είναι υπεύθυνοι για την τουριστική προβολή και ανάπτυξη του Δήμου
- Εκπρόσωποι επιχειρήσεων με αυξημένες ανάγκες ανεφοδιασμού
- Εκπρόσωποι επιχειρήσεων που εξυπηρετούν τη μεταφορά αγαθών
- Φορείς υπεύθυνοι για τη λειτουργία των επιχειρήσεων
- Ομάδες εμπειρογνωμόνων που εστιάζουν κυρίως στις εμπορευματικές μεταφορές (συγκοινωνιολόγοι, οικονομολόγοι κτλ.)
Το πρόγραμμα της διαβούλευσης παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 4).
Πίνακας 4: Το πρόγραμμα 2ης Συνάντησης του 1ου κύκλου Διαβουλεύσεων του ΣΒΑΚ Αθήνας
| 1ος Κύκλος Διαβουλεύσεων – 2η Συνάντηση Ενημερωτική εκδήλωση για το ΣΒΑΚ στο Δ. Αθηναίων, καταγραφή των αναγκών κινητικότητας επισκεπτών και μεταφοράς αγαθών. Εντοπισμός προβλημάτων |
||||
| Εισηγητές από την ομάδα εργασίας του Δήμου: | Γιώργος Νεοφύτου, Προϊστάμενος Τμήματος Ανθεκτικότητας και Βιωσιμότητας, Επικεφαλής ομάδας έργου ΣΒΑΚ | |||
| Εισηγητές από την ομάδα εργασίας του Αναδόχου: | 1. Θάνος Βλαστός, Καθηγητής πολεοδομίας και συγκοινωνιακού σχεδιασμού, Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών, ΕΜΠ 2. Θοδωρής Μαυρογεώργης, Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός, MSc (Eng), MSc (Fin), Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, ΜΣΜ-ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε. 3. Κωνσταντίνος Αθανασόπουλος, Διδάκτωρ Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός, Μέλος Ε.ΔΙ.Π., Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Ε.Μ.Π. 4. Αναστασία Φούντα, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π, Συγκοινωνιολόγος MSc (Eng), MSc (Env) LEVER Α.Ε. |
|||
| Ενδεικτικό πρόγραμμα | ||||
| Παρασκευή 01/11/2019 | ||||
| Θέμα | Εισηγητής | |||
| 9:30 – 10:00 | Προσέλευση | |||
| 10:00 – 10:10 | Εισαγωγική ομιλία • Τι είναι το ΣΒΑΚ • Σύντομη αναφορά στο σκοπό της συνάντησης και στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιείται • Το πρόγραμμα της συνάντησης |
Γεώργιος Νεοφύτου | ||
| 10:10 – 10:25 | Οι επιδιώξεις του Δήμου σε σχέση με το ΣΒΑΚ | Βασίλειος – Φοίβος Αξιώτης Αντιδήμαρχος Αστικών Υποδομών & Σχεδίου Πόλεως | ||
| 10:25 – 10:45 | Η ταυτότητα του ΣΒΑΚ και η αναγκαιότητά του. Βιώσιμη κινητικότητα και οικονομική ανάπτυξη: ποιες είναι οι συνέπειες της σημερινής κατάστασης στην οικονομία των αστικών κέντρων (κόστος καθυστερήσεων, κόστος έλλειψης προσβασιμότητας κ.α.), ποια τα οφέλη της βιώσιμης κινητικότητας για την οικονομία της πόλης. | Καθ. Θάνος Βλαστός | ||
| 10:45 – 11:00 | Η ανάπτυξη του ΣΒΑΚ στο Δήμο Αθηναίων. Πως το ΣΒΑΚ επηρεάζει και επηρεάζεται από τις οικονομικές λειτουργίες και τους σχετικούς φορείς; • Σύντομη επισκόπηση των βημάτων εκπόνησης για το Δήμο Αθηναίων με αναφορά στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές • Η συμβολή των φορέων στο σχεδιασμό και ο τρόπος εμπλοκής τους |
Κώστας Αθανασόπουλος Αναστασία Φούντα |
||
| 11:00 – 11:15 | Σύστημα Μεταφορών. Ποια είναι η υφιστάμενη κατάσταση. | Θεόδωρος Μαυρογεώργης | ||
| 11:15 – 11:30 | Διάλειμμα | |||
| 11:30 – 12:30 | Συμμετοχικό εργαστήριο με σκοπό την Α) καταγραφή αναγκών και προβλημάτων ανά ομάδες εκπροσώπων φορέων Β) καταγραφή περιορισμών που υπάρχουν στο πλαίσιο εφαρμογής των ενδεχόμενων μέτρων |
Όλοι οι συμμετέχοντες | ||
| 12:30 – 12:45 | Διάλειμμα | |||
| 12:45 – 13:30 | Συνέχεια συμμετοχικού εργαστηρίου | Όλοι οι συμμετέχοντες | ||
Επιπλέον στον παρακάτω Πίνακα (Πίνακας 5) παρατίθενται οι φορείς που συμμετείχαν στη διαβούλευση.
Πίνακας 5: Φορείς που συμμετείχαν στη δεύτερη συνάντηση της Α’ διαβούλευσης του ΣΒΑΚ Αθήνας
| A/A | ΦΟΡΕΑΣ |
|---|---|
| 1 | Δήμος Αθηναίων |
| 2 | Lever Α.Ε. |
| 3 | ΜΣΜ – Μαυρογεώργης & Συνεργάτες Μελετητική I.K.E. |
| 4 | Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας ΕΜΠ |
| 5 | Τεχνική Υπηρεσία Δήμου Αθηναίων |
| 6 | Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης, Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών |
| 7 | Υπουργείο Τουρισμού |
| 8 | Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας |
| 9 | Δημοτική Αστυνομία |
| 10 | Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών |
| 11 | CIVINET Ελλάδα- Κύπρος |
| 12 | 1η Δημοτική Κοινότητα Δήμου Αθηναίων |
| 13 | 5η Δημοτική Κοινότητα Δήμου Αθηναίων |
| 14 | Εταιρεία Sights of Athens |
| 15 | Εταιρεία Open Top Bus Hellas |
| 16 | Εταιρεία City sightseeing Athens |
| 17 | Eταιρεία Automotive Solutions ΕΠΕ |
| 18 | Εταιρεία Fortisis |
| 19 | Εταιρεία Lime |
| 20 | Επαγγελματίες τουριστικών εμπορικών καταστημάτων Περιοχής Πλάκας |
Β. ΣΚΙΑΓΡΑΦΗΣΗ ΟΡΑΜΑΤΟΣ
Από τις τοποθετήσεις τόσο της Δημοτικής Αρχής αλλά και των εμπλεκομένων φορέων σκιαγραφήθηκε ένα όραμα για ανθρωποκεντρικό μοντέλο λειτουργίας της πόλης και δόμησης του αστικού περιβάλλοντος και των μεταφορών προσώπων και αγαθών.
Οι συμμετέχοντες οραματίζονται μια πόλη περισσότερο βιώσιμη και ανθρώπινη έχοντας σαν προτεραιότητα τον άνθρωπο και όχι τα ΙΧΕ, μία πόλη με αναβαθμισμένη αισθητική που θα μπορεί να αναδεικνύει και να προβάλει την πολιτισμική της κληρονομιά.
Όλοι επισήμαναν τις δυνατότητες της Αθήνας να αποτελέσει αναβαθμισμένης ποιότητας πόλο προσέλκυσης για επισκέπτες από όλον τον κόσμο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ανάπτυξης μίας στρατηγικής με στόχο τη βιώσιμη τουριστική προσβασιμότητα. Μια τέτοια στρατηγική θα δίνει έμφαση στην εξυπηρέτηση διαφορετικών ομάδων τουριστών όπως είναι τα ΑμΕΑ, η τρίτη ηλικία, οι ποδηλάτες κ.α., καθώς και θα αποσκοπεί στην αρμονική συνύπαρξη επισκεπτών/τουριστών και κατοίκων στο κέντρο της πόλης. Όλοι συμφώνησαν πως η προσβασιμότητα πρέπει να είναι ίση και ίδια για όλους. Είναι γενικά παραδεκτό πως τόσο οι πολίτες όσο και οι επισκέπτες έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να μετακινούνται με άνεση και ασφάλεια κάνοντας χρήση των δημόσιων υποδομών. Παράλληλα, στόχος και επιδίωξη είναι να επιτευχθούν τα παραπάνω σε συνδυασμό με αύξηση της αποδοτικότητας των μεταφορών και της μετακίνησης προσώπων και αγαθών.
Συνοψίζοντας σε μια γραμμή το όραμα και την μεγάλη εικόνα, θα λέγαμε πως αυτό θα επιτευχθεί μέσα από την βελτίωση και αναβάθμιση της ελκυστικότητας και της αισθητικής του αστικού περιβάλλοντος, τη δημιουργία υποδομών και σχεδιασμού που θα μπορεί να λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες των καθημερινών χρηστών του κέντρου της πόλης με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και την αναβάθμιση της εμπειρίας των επισκεπτών/τουριστών.
Γ. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Και στη 2η Συνάντηση του 1ου κύκλου διαβούλευσης επισημάνθηκε η ανάγκη για μείωση της χρήσης των ΙΧ αυτοκινήτων στο κέντρο της πόλης και για αλληλένδετη προώθηση της πεζής μετακίνησης, του ποδηλάτου και της δημόσιας συγκοινωνίας. Υπογραμμίστηκε ότι χρειάζεται συνολικός σχεδιασμός και δραστικές παρεμβάσεις και μεμονωμένες ad hoc πεζοδρομήσεις. Παράλληλα, δόθηκε έμφαση στο ότι θα πρέπει να γίνει σχετική μελέτη για τους ποδηλατόδρομους και την κυκλοφορία των ποδηλάτων μέσα στο κέντρο της πόλης.
Ως ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα από τη συζήτηση αναδείχθηκε το ζήτημα της προσβασιμότητας. Τονίστηκε ότι θα πρέπει να μπορεί ο κόσμος και οι επισκέπτες να περπατούν στο κέντρο της πόλης με άνεση και ασφάλεια, να υπάρχουν υποδομές και πεζοδρόμια, και συγκεκριμένοι χώροι στάθμευσης και θέσεις για τα δίκυκλα.
Έμφαση δόθηκε στο πως υλοποιούνται μέχρι σήμερα τα προγράμματα και οι δράσεις με τρόπο μονοδιάστατο όπου συχνά η επίλυση ενός προβλήματος πχ για τη στάθμευση δημιουργεί προβλήματα στην πεζή μετακίνηση.
Ιδιαίτερα τονίστηκε ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί η χρήση των πεζοδρόμων. Οι πεζόδρομοι σήμερα δεν είναι για τους πεζούς, δεν υπάρχει σχετική αστυνόμευση- έλεγχος, μετατρέπονται σε χώρους στάθμευσης για αυτοκίνητα και μηχανές, είτε χρησιμοποιούνται από τα αυτοκίνητα τροφοδοσίας, τα οποία συχνά προκαλούν και φθορές στη δημόσια περιουσία.
Επιπλέον, ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα που πρέπει να συνυπολογιστεί είναι οι μετακινήσεις των τουριστών. Επισημάνθηκε πως δεν έχει προβλεφθεί πως θα μετακινούνται προς το κέντρο της πόλης οι αυξημένες ροές τουριστών που θα προκύψουν από την επέκταση της Κρουαζιέρας στο Λιμάνι του Πειραιά. Τονίστηκε ότι θα πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός αναφορικά με την σύνδεση του Πειραιά με χώρους ενδιαφέροντος όπως είναι η Ακρόπολη, το αρχαιολογικό μουσείο, το Παναθηναϊκό Στάδιο και το κέντρο της πόλης. Ειδική μέριμνα πρέπει να δοθεί στην μετακίνηση με τουριστικά λεωφορεία και πούλμαν, καθώς σήμερα επικρατεί μία άναρχη κατάσταση, όπου σε κεντρικά σημεία της πόλης πχ το ΖΑΠΠΕΙΟ το πεζοδρόμιο μετατρέπεται σε χώρο στάθμευσης τουριστικών λεωφορείων. Τονίστηκε ακόμα η αναγκαιότητα μελέτης για τα ΜΜΜ, ώστε να μπορούν να εξυπηρετούνται οι τουρίστες και μέσα από ένα σύστημα συνδυασμένων μεταφορών.
Επισημάνθηκε ακόμη ότι θα πρέπει να εντοπιστεί και να οριστεί μία αφετηρία για τα ανοιχτά λεωφορεία, σε σημείο όπου δεν θα εμποδίζεται η κυκλοφορία. Επίσης υπογραμμίστηκε ότι θα πρέπει να παρθούν επίσης υπόψη στο ΣΒΑΚ τα προβλήματα από την κυκλοφορία των ταξί, αλλά και των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων.
Ως σημαντικό ζήτημα αναδείχθηκε επιπρόσθετα η δυσκολία μετακίνησης για ευπαθείς ομάδες, άτομα με προβλήματα κινητικότητας. Επισημάνθηκε ότι κάθε χρόνο χάνουμε τέτοιες ομάδες τουρισμού από το εξωτερικό διότι δεν έχουμε καταγεγραμμένες διαδρομές και υποδομές.
Επίσης έμφαση δόθηκε στο ότι χρειάζεται ένας σχεδιασμός που να συνδέει την κινητικότητα, με την προβολή της πόλης, και ό,τι αποτελεί κομβικό θέμα και η ανάδειξη μίας άλλης αισθητικής στην πόλη.
Ειδικά για την περιοχή της Πλάκας, έγινε αναφορά σε μία σειρά από προβλήματα. Τονίστηκε ότι δεν υπάρχει οργανωμένο σχέδιο για τους πεζόδρομους, ενώ στο μη πεζοδρομημένο κομμάτι της Αδριανού εμφανίζονται μεγάλα προβλήματα κυκλοφορίας. Επίσης υπογραμμίστηκε ότι υπάρχουν μια σειρά από προβλήματα σε σχέση με τη στάθμευση των οχημάτων, αλλά και την τροφοδοσία των καταστημάτων. Θα πρέπει να εντοπιστούν τα σημεία και να προταθούν μέτρα, ώστε να γίνει αυτό το σημαντικό κομμάτι της πόλης προσβάσιμο και προσπελάσιμο τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες.
Δ. ΠΡΩΤΗ ΣΤΟΧΟΘΕΤΗΣΗ
Ο πρώτος στόχος είναι η επικαιροποίηση και ο εκσυγχρονισμός των κλασσικών εργαλείων άσκησης πολεοδομικών, στρατηγικών και μεταφορικών πολιτικών, με έμφαση στη συμμετοχική διαδικασία. Η εμπλοκή όσο το δυνατόν περισσότερων φορέων και πολιτών στο σχεδιασμό αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βελτιστοποίησή του, εστιάζοντας στις πραγματικές ανάγκες.
Και από τη 2η Συνάντηση, αναδείχθηκε ως σημαντικός στόχος η μείωση της χρήσης των ΙΧ αυτοκινήτων στο κέντρο της πόλης και η αλληλένδετη προώθηση της πεζής μετακίνησης, του ποδηλάτου και της δημόσιας συγκοινωνίας. Ιεραρχήθηκε παράλληλα ο μακροπρόθεσμος και σταδιακός στόχος της αλλαγής της νοοτροπίας και της κουλτούρας των κατοίκων και των εργαζόμενων στο κέντρο της πόλης, ώστε να στραφούν στην πεζή μετακίνηση, το ποδήλατο, τη δημόσια συγκοινωνία και να υποστηρίξουν την εφαρμογή των μέτρων.
Η κινητικότητα αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι για την προβολή της πόλης. Ως εκ τούτου αποτελεί κομβικό στόχο για την πόλη της Αθήνας η οργάνωση των μετακινήσεων των τουριστών με τρόπο βιώσιμο που δεν θα προκαλεί επιβάρυνση ούτε και προβλήματα στις καθημερινές μετακινήσεις των κατοίκων μέσα στην πόλη, αλλά και θα εξασφαλίζει την ασφάλεια, την άνεση και την αναβαθμισμένη ποιότητα.
Επιπρόσθετα, ως σημαντικός στόχος αναδείχθηκε η εξασφάλιση της προσπελασιμότητας και της προσβασιμότητας χωρίς αποκλεισμούς και η μέριμνα για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, για ΑμΕΑ, καθώς και για την τρίτη ηλικία κλπ.
Φωτογραφίες από την 2η Συνάντηση του 1ου Κύκλου Διαβούλευσης
Τις παρουσιάσεις μπορείτε να τις δείτε πατώντας παρακάτω:
1. Εισαγωγή
