Η κυβέρνηση προχώρησε στην έκδοση ΚΥΑ με την οποία επιβάλλει μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας οχημάτων στο εμπορικό τρίγωνο, σε συνέχεια της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων στις 11 Μαΐου. Σε συνέχεια ωστόσο των επιφυλάξεων που και τότε είχαμε διατυπώσει, παρά τη θετική επί της αρχής ψήφο μας, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
Σε συνδυασμό με την πρόσφατη τροπολογία για επέκταση των τραπεζοκαθισμάτων, είναι ορατός ο κίνδυνος να οδεύουμε όχι προς την αποδέσμευση ελεύθερου χώρου για τους δημότες, αλλά προς τη δέσμευση χώρου για τα τραπεζοκαθίσματα. Η Ανοιχτή Πόλη έχει εκφράσει τη θέση της σχετικά:
Η εστίαση χρειάζεται στήριξη επειγόντως. Αυτή όμως θα πρέπει να έχει σαν βάση της τη συνδρομή της κρατικής διοίκησης με ένα ποσό επαρκές για να επιτρέψει τη μη επιστρεπτέα ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και μια ευέλικτη πολιτική απαλλαγής δημοτικών τελών.
Η επίκληση “επιτακτικών λόγων αντιμετώπισης σοβαρού κινδύνου δημόσιας υγείας” λόγω κορωνοϊού δημιουργεί σύγχυση και εγκαθιστά όρους δόγματος του σοκ, σε ένα θέμα όπου προέχει η εξασφάλιση της σωστής ενημέρωσης και της συγκατάθεσης των κατοίκων. Η υπέρμετρη και ψευδεπίγραφη εργαλειοποίηση της υγειονομικής κρίσης οδηγεί όμως σε αντιφάσεις που πλήττουν την εμπιστοσύνη των πολιτών – θυμίζουμε τις προ ημερών οδηγίες της ΓΓΠΠ που χαρακτήριζαν τη μετακίνηση με ΙΧ ασφαλέστερη από τη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς – ενώ απαξιώνει τον πραγματικό στόχο των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων που αποφάσισε το δημοτικό συμβούλιο, ο οποίος δεν είναι άλλος από τη διεύρυνση της κινητικότητας και του δημόσιου χώρου.
Η δημοτική αρχή είχε αποδεχθεί την πρόταση της Ανοιχτής Πόλης για τη συγκρότηση μιας επιστημονικής επιτροπής παρακολούθησης του σχεδίου και μιας διαπαραταξιακής επιτροπής διαβούλευσης με τους κατοίκους, εμπόρους και επαγγελματίες της περιοχής. Ωστόσο η ΚΥΑ εκδόθηκε με άμεση ισχύ, χωρίς οι επιτροπές αυτές να έχουν καν συσταθεί, με αστυνομική-κατασταλτική λογική και χωρίς καμία περίοδο σταδιακής εφαρμογής και ενημέρωσης των οδηγών και χρηστών της περιοχής.
Τόσο η συγκοινωνιακή μελέτη που υποστηρίζει το πρόγραμμα των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, όσο και η συμφωνία μας στο δημοτικό συμβούλιο, έθεταν ως προϋπόθεση επιτυχίας του σχεδίου την αναβάθμιση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς – όπως διεύρυνση του δημοτικού δικτύου, πύκνωση δρομολογίων κλπ. Χωρίς να έχει γίνει κάποιο βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση, η επιβολή απαγορευτικών ρυθμίσεων είναι ένα βήμα καταδικασμένο να μείνει μετέωρο.
Στο σχέδιο που υπερψήφισε το δημοτικό συμβούλιο, και βάσει του οποίου το ΕΜΠ είχε υπολογίσει τις κυκλοφοριακές επιπτώσεις, προβλεπόταν ότι οι οδοί Σοφοκλέους και Ευριπίδου θα έμεναν ανοιχτές στην κυκλοφορία για όλα τα οχήματα. Στην ΚΥΑ αντίθετα δεν εξαιρούνται από τους περιορισμούς, συνεπώς η κυκλοφοριακή μελέτη του ΕΜΠ αυθαίρετα παρακάμπτεται, με ανυπολόγιστες συνέπειες στους γύρω δρόμους αλλά και στην περιφέρεια του κέντρου της Αθήνας.
Συνολικά, θεωρούμε πως οι προβλέψεις της ΚΥΑ θέτουν σε κίνδυνο τον πιο βασικό στόχο του σχεδίου που ψηφίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο, δηλαδή την καλλιέργεια και εμπέδωση μιας διαφορετικής κουλτούρας κινητικότητας και χρήσης του δημόσιου χώρου. Μια τόσο φιλόδοξη αλλαγή νοοτροπίας μπορεί να γίνει μόνο με ενημέρωση, σταδιακά και με διαβούλευση, όχι με εργαλειοποίηση της πανδημίας, κατασταλτικά μέτρα και πρόστιμα.
