Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, γίνονται πλέον αντιληπτές με τον πιο άμεσο τρόπο στην πόλη της Αθήνας, μια πόλη ιδιαίτερα ευάλωτη απέναντι σε ακραία φαινόμενα, όπως το φαινόμενο της θερμικής νησίδας, οι καύσωνες, οι πλημμύρες. Η Ανοιχτή Πόλη και άλλες παρατάξεις της αντιπολίτευσης, αλλά και πολλές συλλογικότητες από τις γειτονιές της Αθήνας, έχουν επανειλημμένα θέσει τα ζητήματα προς την δημοτική αρχή: την ανάγκη γενναίας αναβάθμισης της πολιτικής πρασίνου, την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, την προτεραιότητα σε έργα οχύρωσης της πόλης απέναντι στα σχετικά προβλήματα. Οι πρωτοβουλίες και τα αποτελέσματα της διοίκησης του κ. Μπακογιάννη είναι δυστυχώς πενιχρά όταν δεν είναι προς την λάθος κατεύθυνση.
Αντί για απτές αλλαγές πολιτικής, η δημοτική αρχή παρουσίασε στην πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου την επικαιροποίηση της στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, η οποία είχε ψηφιστεί επί δημαρχίας Καμίνη το 2017. Η ύπαρξη ενός κείμενου στρατηγικής για την επίτευξη μακροπρόθεσμων περιβαλλοντικών στόχων είναι επί της αρχής θεμιτή. Θετικό στοιχείο του κειμένου είναι ότι ενσωματώνει μια αξιόλογη δουλειά τεκμηρίωσης που έχει γίνει τα προηγούμενα χρόνια από τις υπηρεσίες του Δήμου και συνεργαζόμενους επιστημονικούς φορείς.
Δυστυχώς, ωστόσο, πίσω από τους θετικούς κλιματικούς στόχους δεν έχουμε δει ούτε την απαραίτητη βούληση από τη δημοτική αρχή ούτε έναν ρεαλιστικό οδικό χάρτη για την υλοποίηση ή έστω την προσέγγισή τους. Σε τρία ήδη χρόνια διοίκησης του Δήμου Αθηναίων, τα πεπραγμένα δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη. Οι επιδόσεις στις εκτροπές των αστικών απορριμμάτων προς την ανακύκλωση είναι μονοψήφιες, οι περισσότεροι πράσινοι χώροι της πόλης έχουν εικόνα εγκατάλειψης εν μέσω αντιπυρικής περιόδου, κομβικές υπηρεσίες του Δήμου, ανάμεσά τους και η Υπηρεσία Πρασίνου, αγωνίζονται υποστελεχωμένες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ενώ πρόσφατα γίναμε μάρτυρες της κακομεταχείρισης των δένδρων της πόλης από τον εργολάβο, η οποία προκάλεσε την παρέμβαση πολιτών, οικολογικών οργανώσεων αλλά και του ΓΕΩΤΕΕ. Κρίσιμα θέματα που επιβάλλουν την τοποθέτηση του Δήμου είναι ηχηρά απόντα. Την ίδια στιγμή που η δημοτική αρχή προσδοκά 100% μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέχρι το 2050, παραμένει σιωπηλή απέναντι στα σχέδια της Περιφέρειας για δύο μονάδες καύσης απορριμμάτων στην Αττική. Χωρίς να είναι αποκλειστικά δική του αρμοδιότητα, εξάλλου, και χωρίς να διαθέτει εκείνα τα ισχυρά δημόσια εργαλεία, ο Δήμος Αθηναίων θέτει υπερφιλόδοξους στόχους σε τομείς όπως η ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού δυναμικού ή οι μεταφορές. Όσοι χορηγοί και εργολάβοι και αν επιστρατευτούν, είναι δύσκολο να δούμε πώς θα αυξηθούν από 6 μέχρι 20 φορές οι εκτροπές των αστικών απορριμμάτων, ή πώς θα κατασκευαστούν σε πέντε χρόνια 63 χλμ ποδηλατοδρόμων, ιδιαίτερα όταν η ομόφωνα ψηφισμένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου το 2018 για τη διαμόρφωση δικτύου ποδηλατοδρόμων μένει ανενεργή εδώ και χρόνια.
Το σχέδιο της δημοτικής αρχής προσπαθεί, αντίθετα, να παρουσιάσει ως δήθεν πρώτες του εφαρμογές σπάταλες, αποσπασματικές και αμφιλεγόμενες παρεμβάσεις (όπως στην Πανεπιστημίου), καθώς και σχεδιασμούς που συναντούν αντιστάσεις από τις τοπικές κοινωνίες (Στρέφη, Ακαδημία Πλάτωνα). Εξωραΐζει όμως και “κουμπώνει” εκ των υστέρων στο “πράσινο” σχέδιό της και άλλα υποτιθέμενα “επιτεύγματα”: διαβάζουμε έτσι για κομβικής σημασίας παρέμβαση και για δεκάδες πολύχρωμα φώτα στο σιντριβάνι της Ομόνοιας, για άφθονους κλιματιζόμενους χώρους για τους ευάλωτους, ή για πλήρως εξοπλισμένο καταφύγιο ζώων, σε έναν οιονεί προεκλογικό απολογισμό, συχνά ανακριβή, που περιβάλλεται με το κύρος των κλιματικών στόχων. Είναι αλήθεια το σιντριβάνι και οι προβολείς στην Ομόνοια η απάντηση στην έκταση και την ένταση των προβλημάτων ή στις ανάγκες των παραμελημένων γειτονιών της πόλης, που αντιμετωπίζουν το οξύτερο πρόβλημα με την έλλειψη υποδομών και πρασίνου, καταγράφοντας στις περιόδους ζέστης θερμοκρασίες υψηλότερες κατά 2, 4 έως 8 °C;
Ο κ. Μπακογιάννης επικαλείται, τέλος, ότι έχει γίνει εκτεταμένη διαβούλευση. Ούτε όμως οι πλατφόρμες, ούτε κάποιες ολιγομελείς συναντήσεις και ερωτηματολόγια μπορούν να υποκαταστήσουν τη διαρκή αλληλεπίδραση με τις γειτονιές, μέσα από συμμετοχικές δημοκρατικές διαδικασίες. Η δημοτική αρχή δεν έχει παρουσιάσει καλές επιδόσεις σε αυτόν τον τομέα, όπως φαίνεται και από τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση του ρόλου και των δυνατοτήτων των Δημοτικών Κοινοτήτων.
Η Ανοιχτή Πόλη απείχε από την ψήφιση μιας στρατηγικής που έχει φιλόδοξους στόχους αλλά, ελλείψει ουσιαστικής βούλησης και οδικού χάρτη εφαρμογής, καμία εγγύηση υλοποίησης. Θα συνεχίσουμε να υπενθυμίζουμε στην δημοτική αρχή την πραγματικότητα της πόλης και να θέτουμε με συγκεκριμένες προτάσεις τα θέματα της κλιματικής αλλαγής ως διαρκή προτεραιότητα του Δήμου.
